Άρθρα

Διεπιστημονικό Συμπόσιο για την Ποιοτική Έρευνα στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση – ΡΕΘΥΜΝΟ, 12 – 13 Νοεμβρίου 2010

Δυνατότητες και Όρια των Ποιοτικών Μεθοδολογιών στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση: Διευρύνοντας τις Προοπτικές στη Μεθοδολογία και τον Ερευνητικό Σχεδιασμό»

Υπεύθυνος διοργάνωσης του Συμποσίου: Μάριος Πουρκός, Καθηγητής στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης. Ηλεκτρονική διεύθυνση: pourkos@psy.soc.uoc.gr 

Η Εργαστηριακή Μονάδα Οικολογικής Ψυχολογίας και Βιωματικής, Ευρετικής και Διαλογικής-Επικοινωνιακής Ψυχοπαιδαγωγικής σε συνεργασία με το Διδασκαλείο του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κρήτης οργανώνουν στις 12 και 13 Νοεμβρίου 2010 Διεπιστημονικό Συμπόσιο με διεθνή συμμετοχή με θέμα «Δυνατότητες και Όρια των Ποιοτικών Μεθοδολογιών στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση: Διευρύνοντας τις Προοπτικές στη Μεθοδολογία και τον Ερευνητικό Σχεδιασμό».

Στο συμπόσιο αυτό θα συμμετάσχουν, επίσης, τέσσερις ξένοι ομιλητές που έχουν άμεση σχέση με τους προβληματισμούς του Συμποσίου, και συγκεκριμένα οι Wilfred Carr, Keith C. Postlethwaite, Brett Smith και Jacquelyn Allen-Collinson.

Στόχος του διεπιστημονικού αυτού συμποσίου είναι η πραγμάτευση και ο κριτικός αναστοχασμός καίριων θεωρητικών, επιστημολογικών, ηθικών και μεθοδολογικών ζητημάτων που αφορούν συγκεκριμένες ποιοτικές προσεγγίσεις στην έρευνα της Ψυχολογίας και στην εκπαίδευση (π.χ. εθνογραφική, φαινομενολογική, ερμηνευτική, οικολογική, κοινωνικο-πολιτισμική, βιογραφική,  αφηγηματική, έρευνα-δράση, κ.ά.), έχοντας ως βασικό άξονα προβληματισμού τις δυνατότητες δημιουργικής τους σύνθεσης και κατά συνέπεια διεύρυνσης και εμπλουτισμού του ερευνητικού σχεδιασμού. Στην παρουσίαση των προσεγγίσεων αυτών, που θα γίνει με τη μορφή πάνελ, ο προβληματισμός και η συζήτηση θα εστιαστεί στα ακόλουθα βασικά ζητήματα:  

1. Τι νέες τάσεις και προσπάθειες διεύρυνσης του ερευνητικού σχεδιασμού ή σύνθεσης με άλλες μεθοδολογικές προσεγγίσεις υπάρχουν και πως αυτό γίνεται σε μια συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση στο πλαίσιο της Ψυχολογίας και της εκπαίδευσης (π.χ. η έρευνα-δράση σε συνδυασμό με την εθνογραφική προσέγγιση ή την κριτική ανάλυση λόγου ή την διαλογικότητα του Bakhtin ή την μετανεωτερικότητα κ.ά., καθώς και το ζήτημα του συνδυασμού των ποιοτικών μεθόδων έρευνας με τις καλλιτεχνικές-πολυτροπικές προσεγγίσεις); 

2. Τι περιορισμοί και κριτικές έχουν μέχρι στιγμής ασκηθεί στις ποιοτικές μεθοδολογίες, λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα της σύγχρονης κοινωνίας του ύστερου καπιταλισμού; 

3. Τι νέες τάσεις υπάρχουν σχετικά με τα επιστημολογικά και μεθοδολογικά ζητήματα της έρευνας στην Ψυχολογία και την εκπαίδευση ενόψει των προβλημάτων και των κριτικών που έχουν υποστεί οι μεταδομιστικές, αποδομητικές και μετανεωτερικές προσεγγίσεις; Μετά την ποιότητα τι; Όροι και προοπτικές μιας μετα-αναστοχαστικής μεθοδολογίας.

4. Γιατί είναι αναγκαία μια συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση στην έρευνα της Ψυχολογίας και της εκπαίδευσης; 

5. Τι είδους αλήθειες, που αφορούν την Ψυχολογία και την εκπαίδευση, παράγονται από τη συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση; Ποια είναι η φύση της ποιότητας των αληθειών που παράγονται στο πλαίσιο του ποιοτικού «παραδείγματος»;

6. Τι είδους κριτήρια αξιοπιστίας και εγκυρότητας ισχύουν στην συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση και σε τι διαφέρουν τα κριτήρια αυτά από τα κριτήρια που εφαρμόζονται στις ποσοτικές και θετικιστικά προσανατολισμένες προσεγγίσεις;

7. Τι είδους αξιακά (ηθικά κ.ά.) και πολιτικά ζητήματα συνδέονται με τη συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση;

8. Ποιες είναι οι δυνατότητες, τα πεδία εφαρμογής και τα όρια της συγκεκριμένης ποιοτικής μεθοδολογικής προσέγγισης;

9. Κατά πόσο η συγκεκριμένη ποιοτική μεθοδολογική προσέγγιση συνδέεται και απαντά σε μια ποικιλία σημαντικών ερωτημάτων, όπως αυτά που αφορούν τη συνείδηση, την υποκειμενικότητα και την αναστοχαστικότητα (reflexivity) του ερευνητή και των συμμετεχόντων της έρευνας, το οικολογικό, κοινωνικο-πολιτισμικό και ιστορικό πλαίσιο, τις ευρύτερες κοινωνικές δομές και θεσμούς, κ.ά.

Το Συμπόσιο αυτό αποτελεί συνέχεια ενός άλλου διεπιστημονικού συμποσίου που έγινε στις 16 και 17 Μαρτίου 2008 με θέμα «Θεωρία και Ποιοτικές Μέθοδοι Έρευνας: Προοπτικές και Όρια». Από το συμπόσιο αυτό προέκυψαν τα ακόλουθα δύο βιβλία με επιμελητές τους Μάριο Πουρκό και Μανόλη Δαφέρμο, τα οποία θα κυκλοφορήσουν από τις εκδόσεις ΤΟΠΟΣ μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου: (1) «Ποιοτική Έρευνα στις Κοινωνικές Επιστήμες: Επιστημολογικά, Μεθοδολογικά και Ηθικά Ζητήματα» και (2) «Ποιοτική Έρευνα στην Ψυχολογία και την Εκπαίδευση: Επιστημολογικά, Μεθοδολογικά και Ηθικά Ζητήματα». Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα βιβλία αυτά βλέπε τις ακόλουθες ηλεκτρονικές διευθύνσεις την ιστοσελίδα του Εύδοξος [http://www.eudoxus.gr]:
 
https://service.eudoxus.gr/search/#s/%CE%A0%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CF%8C%CF%82/0

https://service.eudoxus.gr/files/toc-21381.pdf

https://service.eudoxus.gr/files/chapter-21381.pdf

https://service.eudoxus.gr/files/toc-21309.pdf

https://service.eudoxus.gr/files/chapter-21309.pdf

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το συμπόσιο επικοινωνήστε με το υπεύθυνο διοργάνωσης του Συμποσίου, Μάριο Πουρκό, Καθηγητή στο Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης στο τηλέφωνο 6936550791 ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση: pourkos@psy.soc.uoc.gr

 

Από φθινόπωρο χειμώνας; όχι, αλλά μια νέα χρονιά αρχίζει…

Υπηρεσίες Ψυχολογικής Υποστήριξης


Καθώς γυρίζουμε από τις διακοπές και προσπαθούμε να προσαρμοστούμε στην καθημερινότητα και την οικονομική ύφεση, που καταθλίβει ολόκληρη την κοινωνία, θα ακολουθήσουμε μερικές ιδέες που προτείνω για εργαστήρια και ομάδες που μπορούν να ξεκινήσουν στο γραφείο, αν υπάρχει κόσμος που ενδιαφέρεται:

  1. Ομάδα συμβουλευτικής, ψυχοκοινωνικής υποστήριξης & προσωπικής ανάπτυξης για άτομα που βρίσκονται σε καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας ή ανεργίας

Καθώς η κρίση και η ύφεση επηρεάζει ολόκληρη την κοινωνία και περισσότερο μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα, ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης δεν μπορούν να καλύψουν όλες τις ανάγκες, είναι ελάχιστη υποχρέωση να προσπαθήσουμε να συμβάλουμε όσοι και όσες βρισκόμαστε σε επαγγέλματα υποστήριξης. Οπότε, για άτομα που βρίσκονται σε καθεστώς ανεργίας, ή νιώθουν ότι απειλείται άμεσα η δουλειά τους και κατεπέκτασιν η ζωή τους, διοργανώνουμε μια δωρεάν ομάδα ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και συμβουλευτικής, που θα συναντιέται εβδομαδιαίως, για τη συζήτηση των κοινών προβλημάτων και την εύρεση αποθεμάτων και πρακτικών λύσεων/διεξόδων στην καθημερινότητα.

Η ομάδα θα γίνει εφόσον υπάρξει επαρκής αριθμός συμμετοχών (5+).

Κόστος συμμετοχής δωρεάν.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το 6981714143.

2. Ομάδα Ανάγνωσης κλασικής λογοτεχνίας (Book club= book therapy):

Στην ομάδα αυτή μπορούμε να διαβάσουμε ομαδικά – δηλαδή να αποφασίζουμε για βιβλία, να τα διαβάζουμε όλοι μαζί και να τα συζητάμε ανά εβδομάδα – κλασικά βιβλία της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Από προσωπική εμπειρία, βλέπω ότι πολλοί άνθρωποι συνεχώς αναβάλλουν να διαβάσουν κλασικά κείμενα, επειδή χρειάζονται ένα σπρωξιματάκι, λίγη υποστήριξη από άλλα άτομα, για τα οποία το διάβασμα των βιβλίων αυτών είναι σημαντικό. Η ομάδα αυτή στοχεύει να καλύψει αυτό το έλλειμα υποστήριξης, προσφέροντας το χώρο στα μέλη της να διαβάσουν, και το χρόνο να συζητήσουν αυτά που διάβασαν, για την σχέση τους με την ανθρώπινη ύπαρξη, τα προβλήματά της, και την πείρα που μας δίνει η κλασική λογοτεχνία. Μπορούμε να συζητήσουμε το κλασικό έργο λογοτεχνών όπως οι Καζαντζάκης, Ντοστογιέφσκι, Τολστόι, Κάφκα, Τζόυς, κ.α., για να δούμε πως μπορεί να μας βοηθήσει στη ζωή μας σήμερα.

To book club θα γίνει εφόσον υπάρξει επαρκής αριθμός συμμετοχών (5+).

Κόστος συμμετοχής πολύ χαμηλό.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το 6981714143.

3.    “Το γελοίο πείραμα”: μια (πειραματική) ομάδα γέλιου μόνο για άνδρες

Το γέλιο, η οικειότητα λείπουν σήμερα από τις ανθρώπινες σχέσεις, καθώς η μικρή μας μεσογειακή κοινωνία γνωρίζει την πρώτη μεγάλη ύφεση του 21ου αιώνα. Αντιθέτως, βλέπουμε οι άνθρωποι να απομακρύνονται, κλεισμένοι σε πολύ στενά κουβούκλια και σε σχέσεις ψηφιακής απόστασης. Ιδίως πάει να λείψει από τις ανδροπαρέες, στην κρίσιμη ηλικία των πρώτων -άντα, οι οποίες πέρα των άλλων, βιώνουν και την αλλαγή του ρόλου τους μέσα στην οικογένεια.

Όμως, το φαιδρό, το γελοίο, το αστείο, η πλάκα, το καρναβαλικό στοιχείο είναι κρίσιμα σημεία για την εμπειρία του ανδρισμού, για την ψυχοκοινωνική (αυτο)υποστήριξή του – σε μια κοινωνία που ψυχολογική βοήθεια είναι ακόμα ταμπού – και περισσότερο για την “αποδόμηση” των παραδοσιακών εικόνων που έχουμε για τον άνδρα. Οπότε σε αυτή την ομάδα, σε μικρό κύκλο, θα εξερευνήσουμε “πειραματικά”, με διάφορες τεχνικές και εργαλεία (τεχνικές γιόγκα, κλασικές ταινίες, stand-up comedy, κλπ…) πως γελάμε και πως μας κάνει να αισθανόμαστε ως άνδρες. Μέσα από την εγγύτητα μιας μικρής ανδρικής ομάδας, μέσα από την οικειότητα που νιώθουμε όταν γελάμε μαζί, θα σκεφτούμε τι μας κάνει αυτό που είμαστε και τι μας κάνει να είμαστε καλά μέσα μας.

Η ομάδα θα γίνει εφόσον υπάρξει επαρκής αριθμός συμμετοχών (5+).

Κόστος συμμετοχής πολύ χαμηλό.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με το 6981714143.

(more…) “Από φθινόπωρο χειμώνας; όχι, αλλά μια νέα χρονιά αρχίζει…”

Συνέδριο για το Διαλεκτικό Εαυτό 30/9 – 3/10 2010 Αθήνα

Το Συνέδριο για το Διαλεκτικό Εαυτό θα διεξαχθεί φέτος στην Αθήνα, στις 30/9 – 3/10.

Η έννοια του διαλεκτικού εαυτού είναι μία νέα εξέλιξη στον κλάδο της ψυχολογίας που συνθέτει και συνδυάζει τη δουλειά θεωρητικών όπως ο Bakhtin και ο W. James με τις σύγχρονες εξελίξεις στην πολιτισμική, γνωστική, κοινωνική ψυχολογία και ψυχοθεραπεία. Αυτή η νέα προσέγγιση εμφανίζει ισχυρούς δεσμούς με την αφηγηματική ψυχολογία, τον κονστρουκτιβισμό, την πολιτισμική ψυχολογία, αλλά το κύριο ενδιαφέρον της εστιάζει στον πολυφωνικό εαυτό. Σύμφωνα με την έννοια του διαλεκτικού εαυτού, η προέλευση του ατομικού εαυτού είναι κατεξοχήν κοινωνική και η λειτουργία του διαλεκτική. Ο εαυτός εκφράζει και εσωτερικεύει τις φωνές της κοινωνίας, των σημαντικών άλλων και μέσα στη λειτουργία του συναντάμε αυτές τις φωνές να σχετίζονται μέσα από το διάλογο.

Τα κύρια θέματα ενδιαφέροντος περιλαμβάνουν: εαυτός και ταυτότητα, κουλτούρα και εαυτός, παγκοσμιοποίηση, κοινωνική εξουσία και κυριαρχία, εαυτός και συναισθήματα, διάλογος και γλωσσολογία, αναδόμηση των αφηγήσεων εαυτού στη ψυχοθεραπεία, διάλογος και ανάπτυξη.
Για περισσότερες πληροφορίες στα παραπάνω θέματα των προαναφερθέντων πεδίων βοηθητικό θα ήταν να συμβουλευτείτε κάποιο από τα ακόλουθα τεύχη του διαλεκτικού εαυτού: Culture & Psychology (vol.7, 3, 2001), Theory & Psychology (vol.12, 2, 2002), Journal of Constructivist Psychology (vol.16, 2, 2003) and vol. 21, 3, 2008), , Identity(vol.4, 4, 2004), and Counselling Psychology Quarterly (vol.19, 1, 2006).
Επίσης μια πρόσφατη ανασκόπηση βρίσκεται στο: Hermans, HJM, & Dimaggio, G. (2007). Self, identity, and globalisation in times of uncertainty: A dialogical analysis. Review of General Psychology, March., 11 (1), 31-61.
Πρόσφατες αναθεωρήσεις στη θεωρία του Διαλογικού Εαυτού μπορούν να βρεθούν στο: Hermans, H.J.M., & Hermans-Konopka (2009, in press). Dialogical Self Theory: Positioning and Counter-Positioning in a Globalizing Society. Cambridge, UK: Cambridge University Press.
Επιπλέον, αναβαθμισμένα άρθρα συζητήσεις υπάρχουν στο International Journal for Dialogical Science (IJDS), που αποτελεί ένα ελεύθερα προσβάσιμο, πολυσυλλεκτικό περιοδικό που συγκροτείται  από συναδέλφους.
Μπορείτε να μάθετε περισσότερα για το συνέδριο αυτό στη διεύθυνση http://dialogicalscience.cognitiveanalytic.gr
ΠΡΟΣΚΕΚΛΗΜΕΝΟΙ ΟΜΙΛΗΤΕΣ ΠΟΥ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ΕΧΟΥΝ ΔΗΛΩΣΕΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΙΝΑΙ:
Prof. Sunil Bhatia, Identity at the Peripheries: Dialogical Self in a “Slumdog Millionaire” World ,
Prof. Shaun Gallagher, Self-agency and the Autonomy of Interaction ,
Prof. Hubert Hermans, Dialogical Self Theory: State of the Art ,
Prof. Robert A. Neimeyer, Meaning and Mourning:  Dialogic Strategies in Grief Therapy ,
Prof. Peter Raggatt, Recent Advances in Positioning Theory: Dialogical Triads, Ambiguous Thirds, and the Emergence of the Personal Chronotope
Prof.  Piotr K. Oles, Psychological Functions of Internal Polyphony,
Prof. Hendericus Stam, υπό ανακοίνωση,
Prof. Leni Verhofstadt-Denève, Psychodrama: From a Dialogical Self Theory to a Self in Dialogical Action.
Μπορείτε να δείτε περισσότερα για το πρόγραμμα εδώ.

17η Πανελλαδική Γιορτή Οικολογικής Γεωργίας και Χειροτεχνίας:

«Ενας άλλος κόσμος είναι εδώ»

30 Σεπτεμβρίου – 3 Οκτωβρίου, Πάρκο Τρίτση, Ίλιον Αττικής

«Ενας άλλος κόσμος είναι εδώ», υπαρκτός και με αυτοπεποίθηση. Ένας κόσμος που δημιουργεί, που γεύεται, που μοιράζεται και γιορτάζει.

Φέτος, η 17η Πανελλαδική Γιορτή Οικολογικής Γεωργίας και Χειροτεχνίας έρχεται στην Αθήνα Σκοπός της είναι να συναντηθούν οι ατομικές και συλλογικές πρωτοβουλίες οικολογικής γεωργίας, διατήρησης των ντόπιων ποικιλιών, απαγόρευσης εισαγωγής των μεταλλαγμένων με εγχειρήματα αλληλέγγυας οικονομίας, εναλλακτικούς τρόπους κατανάλωσης και δίκτυα ανταλλαγής υπηρεσιών και προϊόντων. Πρόθεση των συμμετεχόντων είναι να αναδείξουν έναν τρόπο ζωής που βασίζεται στις αξίες της αυτάρκειας, της αλληλεγγύης, του μοιράσματος, του κοινοτισμού, του σεβασμού προς την φύση.

Στη Γιορτή συμμετέχουν:

  • Αγρότες που χρόνια τώρα επιλέγουν μία βιώσιμη και αειφόρα γεωργία χωρίς δηλητήρια (βιολογική και φυσική καλλιέργεια, βιοδυναμική και ομοιοδυναμική γεωργία). Αγρότες που επιλέγουν, επιδιώκουν και προάγουν ένα μοντέλο παραγωγής το οποίο βασίζεται στην ποιότητα και τοπικότητα των προϊόντων και όχι στο χρηματικό κέρδος.
  • Χειροτέχνες και μεταποιητές που επιλέγουν φυσικά υλικά και ήπιες μεθόδους κατεργασίας.
  • Συλλογικότητες που δραστηριοποιούνται στην αστική καλλιέργεια, που προτάσσουν μη ενεργοβόρες δραστηριότητες και την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στην επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση αντικειμένων, σε εναλλακτικούς τρόπους μετακίνησης αλλά και στην ανάπτυξη και διάδοση του ελεύθερου λογισμικού.

Η έκθεση και πώληση των προϊόντων δεν γίνεται για αναζήτηση πελατών. Είναι η διάθεση των συμμετεχόντων να μοιραστούν τον ιδρώτα τους, τις γνώσεις τους, τις δεξιότητές τους και να αναπτύξουν άμεσες και τίμιες σχέσεις με τους καταναλωτές των προϊόντων τους.
Είναι η διάθεση να σπάσει το ανταγωνιστικό δίπολο παραγωγού-καταναλωτή που ευνοεί τη διαμεσολάβηση, την εκμετάλλευση και τον κατακερματισμό και να αναζητήσουμε νέες συνθέσεις.

Tο ζητούμενο αυτής της Γιορτής είναι η προώθηση όχι απλά της οικολογικής γεωργίας, αλλά η παρουσίαση και προώθηση μιας αυτοοργανωμένης οικολογικής ζωής. Είναι η ανάπτυξη τίμιων σχέσεων και η δημιουργία δομών αλληλέγγυας οικονομίας.

Η μακροβιότητα του θεσμού μαζί με τα αποτελέσματα των επιλογών και των πρακτικών των συμμετεχόντων στη Γιορτή αυτή, επιβεβαιώνουν και το εφικτό και το βιώσιμο ενός άλλου τρόπου ζωής. Με άλλα λόγια, αυτά τα πράγματα γίνονται, λειτουργούν! Δεν είναι ουτοπικά, ούτε αποκυήματα της φαντασίας κάποιων ρομαντικών ή θεωρητικών.

Κάθε χρόνο η γιορτή διοργανώνεται σε διαφορετική πόλη από διάφορες συλλογικότητες και παραγωγούς με ανώτατο όργανο τη συνέλευση των συμμετεχόντων.
Φέτος, συνδιοργανώνεται από τον «Σπόρο» συνεταιρισμό για το εναλλακτικό και Αλληλέγγυο Εμπόριο www.sporos.org και το Δίκτυο Οικοκοινότηταwww.oikodiktyo.espiv.blogs.net

Πληροφορίες για πρόσβαση, πρόγραμμα, και συμμετοχές:
http://oikogiorti.gr/ info@oikogiorti.gr

UBUNTU 10.04: μια διανομή Linux για κάθε επίπεδο χρηστών έχει πλέον και δωρεάν εγχειρίδιο χρήσης στα ελληνικά!

Μετά από πολύμηνη προσπάθεια των μεταφραστών της Ελληνικής κοινότητας του Ubuntu είναι πλέον διαθέσιμο το Ubuntu Manual και στα Ελληνικά.

“Καλώς ήρθατε στο Ξεκινώντας με το Ubuntu, έναν εισαγωγικό οδηγό γραμμένο για να βοηθήσει τους νέους χρήστες να ξεκινήσουν με το Ubuntu. Ο στόχος μας είναι να καλύψουμε τα βασικά θέματα του Ubuntu (όπως η εγκατάσταση και η εργασία στην επιφάνεια εργασίας) καθώς και να σας ξεναγήσουμε στις πιο δημοφιλείς εφαρμογές. Σχεδιάσαμε αυτόν τον οδηγό ώστε να είναι εύκολος στην παρακολούθηση, προσφέροντας οδηγίες βήμα προς βήμα και πολλά στιγμιότυπα οθόνης, που θα σας επιτρέψουν να ανακαλύψετε το νέο σας σύστημα με Ubuntu ακόμη καιαν είστε αρχάριος στη χρήση υπολογιστών ή αν μεταβαίνετε για πρώτη φορά, από άλλο λειτουργικού σύστημα στο Ubuntu.“

Το Ubuntu Manual είναι διαθέσιμο σε .pdf μορφή από εδώ
Ενώ είναι διαθέσιμη και η έντυπη του έκδοση από εδώ

Η ιστοσελίδα της ελληνικής κοινότητας της δημοφιλούς διανομής: http://www.ubuntu-gr.org/

και η επίσημη ιστοσελίδα όπου μπορείτε να κατεβάσετε και να μάθετε περισσότερα για το UBUNTU 10.04: http://www.ubuntu-gr.org/getubuntu/download

2 σημειώσεις: 

α. εγώ χρησιμοποιώ εδώ και 4 πλέον χρόνια τις διάφορες διανομές Ubuntu και με έχουν σώσει οικονομικά, αφού δεν χρειάζονται αναβαθμίσεις hardware και λογισμικού, όπως τα windows. Μπορείς να χρησιμοποιείς μια χαρά και παλιότερα μηχανήματα, αφού έχουν λιγότερες απαιτήσεις λόγω αρχιτεκτονικής και προγραμματισμού. 

β. η λειτουργία των κοινοτήτων στο ελεύθερο λογισμικό – ως προς την υποστήριξη στην πρόσβαση στη γνώση και την αλληλοβοήθεια – θα έπρεπε να είναι παράδειγμα, αν όχι για ολόκληρη την κοινωνία, τουλάχιστον για εμάς που ασχολούμαστε με τις διάφορες μορφές ψυχολογίας/ψυχοθεραπείας και ψυχοκοινωνικής παρέμβασης, ειδικά με μειονεκτούσες ομάδες. 

Ο Λόγος (discourse)

Γλώσσα, Λόγος και Κοινωνικός Κονστρουξιονισμός

όσα ακολουθούν είναι μέρος της διδακτορικής μου διατριβής. Σίγουρα δεν είναι μια ολοκληρωμένη παρουσίαση της θεωρίας του λόγου στην ψυχολογία

Η οπτική του κοινωνικού κονστρουξιονισμού παίρνει θέση στο ερώτημα αν τα κοινωνικά φαινόμενα μπορούν και πρέπει να θεωρούνται αντικειμενικές οντότητες που έχουν μια πραγματικότητα εκτός των κοινωνικών δραστών, των ανθρώπων δηλαδή, ή αν μπορούν και πρέπει να θεωρούνται κοινωνικές κατασκευές που χτίζονται από τις αντιλήψεις και τις δράσεις των κοινωνικών δραστών. Ο κονστρουξιονισμός βεβαιώνει ότι τα κοινωνικά φαινόμενα και τα νοήματά τους κατορθώνονται από τους κοινωνικούς δράστες κατά την διάδρασή τους (Bryman, 2004), βρίσκονται συνεχώς σε ένα καθεστώς αναθεώρησης μέσα στην κοινωνική διάδραση με την χρήση της ανθρώπινης γλώσσας.

Ο λόγος (discourse) λοιπόν αποτελεί τον πιο βασικό και σταθερό τύπο διάδρασης ανάμεσα στους ανθρώπους και μέσα από αυτόν πραγματώνεται το μεγαλύτερο μέρος των ανθρώπινων δραστηριοτήτων (Potter & Wetherell, 1987), «κάθε μορφή ομιλούμενης αλληλεπίδρασης τυπικής και άτυπης καθώς και τα γραπτά κείμενα όλων των τύπων» (Potter & Wetherell, 1987). Χρησιμοποιούμε αυτό τον ορισμό του λόγου στην αρχή, με λειτουργικό τρόπο. Η λειτουργία του λόγου (discourse) – η πρακτική του λόγου – είναι, για την οντολογία του κοινωνικού κονστρουξιονισμού, μια κοινωνική πρακτική που δίνει σχήμα στον κοινωνικό κόσμο (Jørgensen & Phillips, 2002). Μια κοινωνικά κατασκευασμένη πραγματικότητα θεωρείται ως μια συνεχής, δυναμική διαδικασία που (ανα)παράγεται από ανθρώπους που δρουν επί τη βάσει των ερμηνειών τους και της γνώσης τους γι’ αυτήν. “Η γλώσσα δεν είναι ένα διαφανές μέσο για την εκφορά της σκέψης, αλλά στην πραγματικότητα κατασκευάζει τον κόσμο και τον εαυτό κατά την πορεία της χρήσης της” (Wetherell & Maybin, 1996: 220). Οπότε “ένας λόγος αναφέρεται σε ένα σύνολο νοημάτων, μεταφορών, αναπαραστάσεων, εικόνων, ιστοριών, δηλώσεων, κ.ο.κ., που με κάποιο τρόπο παράγουν μαζί μια συγκεκριμένη εκδοχή των γεγονότων” (Burr, 1992: 48). Αυτό σημαίνει ότι για κάθε γεγονός, αντικείμενο, άνθρωπο, υπάρχει μια ποικιλία διαφόρων λόγων, που ο κάθε ένας τους έχει και ένα διαφορετικό τρόπο να το αναπαραστήσει στον κόσμο (ο.π.). Αλλά, όπως γράφει ο Fairclough (1992: 66) η ρηματική (discursive) συγκρότηση της κοινωνίας δεν προέρχεται από την ελεύθερη κυκλοφορία ιδεών στα κεφάλια των ανθρώπων αλλά από μια κοινωνική πρακτική που είναι βαθιά ριζωμένη στις πραγματικές, υλικές κοινωνικές δομές και είναι προσανατολισμένη προς αυτές. Πως όμως αυτή η κοινωνική πρακτική γίνεται η επιλογή των λέξεων που θα χρησιμοποιήσουμε για να αλληλεπιδράσουμε μέσα στην κοινωνική πραγματικότητα;

Σε αυτό το σημείο επιλέγουμε να ανατρέξουμε στη μεταμαρξιστική θεωρία των Laclau & Mouffe (1985), η οποία αντλεί από τη μεταδομιστική γλωσσολογία. Η κεντρική ιδέα της θεωρίας τους είναι ότι το νόημα των κοινωνικών φαινομένων δεν μπορεί ποτέ να παγιωθεί οριστικά, να “κλείσει” οπότε και αυτά δεν είναι ποτέ τελειωμένα, ολοκληρωμένα ή απόλυτα. Οι λόγοι, οι δομές του νοήματος καθορίζονται και αμφισβητούνται μέσα από συμβάσεις, διαπραγματεύσεις και συγκρούσεις σε συγκεκριμένα κοινωνικά περιβάλλοντα. Το γεγονός αυτό ανοίγει το δρόμο για διαρκείς κοινωνικούς αγώνες γύρω από τη διαμόρφωση της κοινωνίας και της ταυτότητας (Jørgensen & Phillips, 2009). Η κοινωνική διαδικασία του καθορισμού των σημασιών και της δημιουργίας νοήματος είναι ενδεχομενική: είναι δυνατή, αλλά όχι αναγκαία. Οπότε, για τους Laclau & Mouffe (1985, όπως αναφέρεται στο Jørgensen & Phillips, 2009: 59) ως λόγος νοείται κάθε καθορισμός/καθήλωση του νοήματος σε ένα ιδιαίτερο πεδίο: μια δομημένη ολότητα που προκύπτει από τη συνάρθρωση (articulation) των στιγμών (moments), δηλαδή των σημαινόντων η σημασία των οποίων καθορίζεται από τις μεταξύ τους διαφορές (“διαφορικές θέσεις”). Η συνάρθρωση ορίζεται ως “κάθε πρακτική που καθιερώνει μια τέτοια σχέση ανάμεσα σε ορισμένα στοιχεία – τις στιγμές – ώστε να μεταβάλλεται η ταυτότητά τους ως αποτέλεσμα της συναρθρωτικής πρακτικής” (Laclau & Mouffe, 1985: 105). Ως στοιχεία (elements) ορίζονται οι διαφορές που δεν συναρθρώνονται στον λόγο. Η διαμόρφωση κάθε λόγου λοιπόν γίνεται με τη μερική καθήλωση του νοήματος γύρω από ορισμένα κομβικά σημεία (nodal points). Αυτά είναι προνομιακά σημαίνοντα, με επίκεντρο τα οποία διαρθρώνονται τα υπόλοιπα σημαίνοντα του λόγου· τα άλλα σημαίνοντα δηλαδή σημασιοδοτούνται μέσα από τη σχέση τους με το κομβικό σημείο (Jørgensen & Phillips, 2009: 60). Η καθήλωση του νοήματος γίνεται με τον αποκλεισμό όλων των άλλων σημασιών που θα μπορούσαν να προσλάβουν τα σημαίνοντα· με τον αποκλεισμό όλων των δυνατών τρόπων με τους οποίους θα μπορούσαν να είχαν συνδεθεί μεταξύ τους. Έτσι ο λόγος συγκροτείται ως ολότητα με την περιστολή του πεδίου των δυνατοτήτων συνάρθρωσης. Αποτελεί μια προσπάθεια ανάσχεσης του γλιστρίματος των σημαινόντων και των σημείων στις μεταξύ τους σχέσεις, με σκοπό την δημιουργία ενός ενοποιημένου συστήματος νοήματος (Jørgensen & Phillips, 2009: 60-61).

Ένας λόγος διαμορφώνεται πάντα σε σχέση με αυτό που αποκλείει, με αυτό που ονομάζεται πεδίο της ρηματικότητας (field of discursivity). Το πεδίο αυτό είναι μια “δεξαμενή”, όπου εναποτίθεται το πλεόνασμα νοήματος, που παράγεται από τη συναρθρωτική πρακτική – δηλαδή η “δεξαμενή” περιέχει οτιδήποτε αποκλείει ο συγκεκριμένος λόγος, ό,τι κείται εκτός (Jørgensen & Phillips, 2009: 62). Σε αυτό το πεδίο της ρηματικότητας έγκειται η δυνατότητα υπονόμευσης του μερικώς καθηλωμένου νοήματος, της ολοκλήρωσης του λόγου: η νοηματική ενότητα κινδυνεύει να διασαλευθεί από άλλους τρόπους καθορισμού της σημασίας (Jørgensen & Phillips, 2009: 62), λόγω της πολυσημίας των στοιχείων ως σημαίνοντα με ακαθόριστη ακόμα σημασία, με πολλές δυνατές σημασίες. “Ο λόγος δεν μπορεί ποτέ να σταθεροποιηθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε να είναι πλέον αδύνατο να υπονομευτεί και να αλλοιωθεί από την πολλαπλότητα των σημασιών που διακινούνται στο πεδίο της ρηματικότητας” (Jørgensen & Phillips, 2009: 62). Το κλείσιμο των διακυμάνσεων του νοήματος των σημαινόντων είναι πάντα προσωρινό: “η μετάβαση από τα στοιχεία στις στιγμές δεν ολοκληρώνεται ποτέ” (Laclau & Mouffe, 1985: 110).

Τα κομβικά σημεία είναι όπως είπαμε προνομιακά σημεία, με άξονα τα οποία τα στοιχεία γίνονται στιγμές προσωρινά, επειδή τα ίδια είναι μετέωρα σημαίνοντα (floating signifiers), δηλαδή είναι στοιχεία κενά, που επιδέχονται διαφορετικές σημασιοδοτήσεις, καθώς διαφορετικοί λόγοι αγωνίζονται να τα επενδύσουν με διαφορετικά νοήματα. Η ιδέα αυτή, ότι το νόημα δεν μπορεί ποτέ να παγιωθεί απόλυτα, λόγω της θεμελιώδους αμφισημίας της γλώσσας, βασίζεται στην ιδέα της πάλης, της σύγκρουσης μεταξύ διαφορετικών λόγων – κατανοήσεων του κόσμου – για να επιβάλουν την ηγεμονία τους, το (μερικό και ενδεχομενικό) κλείσιμο του νοήματος της γλώσσας με τον δικό τους τρόπο. Μέσα στην πάλη αυτή βέβαια και οι λόγοι, επειδή δεν μπορούν ποτέ να παγιωθούν ποτέ, αλλάζουν από την επαφή τους με τους άλλους λόγους. Ο λόγος συνεπάγεται πάντοτε ένα προσωρινό κλείσιμο: μια πλευρά υπερισχύει της άλλης και κατορθώνει να επιβάλει το προσωρινό κλείσιμο της σημασίας, στο “αγώνα για το σημείο”, που γράφει και ο Bakhtin.

Τα καλύτερα επιχειρήματα για το ποδήλατο

ή, “Γιατί το ποδήλατο είναι ο μόνος τρόπος να γίνουμε μια καλύτερη χώρα”

αναδημοσίευση από το blog  “In DIgital” – συγγραφέας Chris Pantazis:

Τους τελευταίους μήνες παρατηρώ όλο και περισσότερο κόσμο να κυκλοφορεί με το ποδήλατο στους δρόμους της Αθήνας. Φαίνεται πως σιγά σιγά διαπιστώνουμε πως υπάρχουν και άλλοι τρόποι μετακίνησης εκτός από το αυτοκίνητο. Στην τελευταία βόλτα που έκανα άρχισα να καταγράφω μέσα μου γιατί το ποδήλατο είναι ίσως ο πιο γρήγορος και ανώδυνος τρόπος να γίνουμε μια καλύτερη χώρα. Και όταν λέω καλύτερη χώρα εννοώ και σε κοινωνικό άλλα και σε οικονομικό επίπεδο.

  • Το ποδήλατο είναι φθηνότερο από ένα αυτοκίνητο ή ένα μηχανάκι. Με 200-300€ μπορείς να αγοράσεις ένα καλό ποδήλατο για τις ανάγκες της πόλης. Όχι mountain άλλα City ή Trekking. Με μεγάλους τροχούς για να είναι ευκολότερη η οδήγηση. Το ποδήλατο πρέπει να είναι ελαφρύ και με καλό σκελετό. Τα ideal (ελληνική εταιρεία) συνήθως προσφέρουν έναν καλό δείκτη τιμής προς απόδοσης. Αποφεύγουμε όσο γίνεται την αγορά ποδηλάτου από το Super Market.

  • Το ποδήλατο έχει φθηνότερο κόστος συντήρησης από ένα αυτοκίνητο ή είναι ένα μηχανάκι. Γιατί δε χρειάζεται βενζίνες ούτε ακριβά ανταλλακτικά. Ούτε απαιτεί service κάθε 10,000 χλμ.

  • Το ποδήλατο δεν απαιτεί τέλη κυκλοφορίας και ασφάλιση. Αυτό σημαίνει τουλάχιστον 500€ κέρδος από τέλη κυκλοφορίας και ασφάλιση.

  • Το ποδήλατο είναι ένα γρήγορο μέσο μετακίνησης. Στην αρχή οδηγείς αργά άλλα σιγά σιγά αφού παρατηρήσεις και σημειώσεις τα σημεία που χρειάζονται προσοχή τότε μπορείς να ανεβάσεις ταχύτητα. Προσωπικά κινούμαι με Μ.Ο. τα 20χλμ/ω. Όσο περίπου κινείται και το Τραμ. Είναι επίσης πιο γρήγορο από ένα αυτοκίνητο σε ώρες αιχμής. Σαφώς δεν είναι πιο γρήγορο από ένα μηχανάκι, άλλα σίγουρα είναι πιο γρήγορο από το να πηγαίνεις με τα πόδια.

  • Το ποδήλατο προσφέρει μόνιμη ευεξία και αισιοδοξία και μάλιστα δωρεάν. Είναι αλήθεια και δε χρειάζεται να παραθέσω καμία επιστημονική δημοσίευση. Άμεσα αποτελέσματα που διαρκούν. Μια γερή βόλτα στην αρχή της βδομάδας σου δίνουν θετική ενέργεια για τις υπόλοιπες μέρες. Πόσο μάλλον όταν κάνεις ποδήλατο κάθε μέρα ή μέρα παρά μέρα.

  • Το ποδήλατο έχει πλάκα. Γιατί σου βγάζει μια παιδικότητα. Σου θυμίζει τις μέρες που ήσουν παιδί και τα προβλήματα ήταν μακριά. Το ποδήλατο πραγματικά είναι από τα πιο διασκεδαστικά πράγματα που μπορείς να δώσεις στον εαυτό σου.

  • Το ποδήλατο είναι ασφαλές. Όσοι λένε ότι φοβούνται στην Αθήνα να οδηγήσουν ποδήλατο, απλά ψάχνουν δικαιολογίες για να μην το κάνουν. Το ποδήλατο δεν είναι λιγότερο ασφαλές από ένα μηχανάκι ούτε λιγότερο ασφαλές από το να κυκλοφορείς πεζός. Φέρτε μου έρευνες που να αποδεικνύουν το αντίθετο. Στην Αθήνα ο βλαμμένος κάγκουρας οδηγός θα σε πετύχει είτε είσαι σε ποδήλατο είτε σε μηχανάκι είτε σε ελικόπτερο. Σε οποιαδήποτε περίπτωση βοηθάει πολύ (πολύ όμως λέμε) ένα κράνος με έντονο χρωματισμό και “φανταχτερά” ρούχα για μετά το απόγευμα καθώς και τα σχετικά φώτα και ανακλαστήρες. Έχω παρατηρήσει ότι όταν φέρω τον απαιτούμενο εξοπλισμό οι οδηγοί με σέβονται περισσότερο.

  • Το ποδήλατο μας κάνει πιο κοινωνικούς. Σίγουρα και στο αυτοκίνητο μπορείς να κάνεις ένα σορό γνωριμίες επί της Κηφισίας περιμένοντας στην κίνηση άλλα με το ποδήλατο βλέπεις αλλιώς τον κόσμο. Παρατηρείς το περιβάλλον, μυρίζεις τα φαγητά που φτιάχνουν οι μανάδες στις γειτονιές, ανταλλάσσεις χαιρετισμούς με άλλους ποδηλάτες. Κατεβαίνεις σε ποδηλατοπορίες. Η ζωή είναι αλλιώς και αυτό είναι κάτι που πρέπει να το ζήσεις για να το καταλάβεις.

  • Το ποδήλατο είναι φιλικό προς το περιβάλλον, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις.

  • Το ποδήλατο κάνει καλό στην υγεία. Οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι η κυριότερη αιτία θανάτου στο δυτικό κόσμο. Και ποια είναι η λύση; Υγιεινή διατροφή και άθληση. Ακόμα και αν δεν κάνεις υγιεινή διατροφή, αν αποφασίσεις να ασχοληθείς με το ποδήλατο σιγά σιγά θα το κάνεις. Το ένα θα φέρει το άλλο και σε λίγους μήνες θα είσαι υγιέστερος.

Συνεπώς το ποδήλατο είναι:

  1. Οικονομικό

  2. Ασφαλές

  3. Γρήγορο

  4. Πράσινο

  5. Ψυχοθεραπευτικό

  6. Υγιεινό

(Α) Οικονομικό

Έχοντας ήδη γλιτώσει 200-300€ μηνιαίως από τις βενζίνες και άλλα τόσα από τα ασφάλιστρα και τα τέλη κυκλοφορίας μας βοηθάει να σκεφτόμαστε λιγότερο τα οικονομικά μας προβλήματα. Έτσι αντί να σπαταλάμε χρόνο για να σκεφτόμαστε για το πως θα εξοικονομήσουμε 50€ για τη μπάρμπι-λαμπάδα της βαφτιστήρας μας θα αφιερώνουμε το χρόνο μας να κάνουμε θετικές και δημιουργικές σκέψεις. Οι δημιουργικές σκέψεις είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

(Β) Ασφαλές

Περισσότερα ποδήλατα στους δρόμους σημαίνει λιγότερα αυτοκίνητα. Λιγότερα αυτοκίνητα σημαίνει λιγότερα ατυχήματα. Λιγότερα ατυχήματα σημαίνει λιγότερα λεφτά για το κράτος σε νοσοκομειακή περίθαλψη. Λιγότερα λεφτά για το κράτος σε Νοσοκομειακή περίθαλψη σημαίνει περισσότερη οικονομία. Η οικονομία είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

Λιγότερες ώρες στο νοσοκομείο σημαίνει επίσης περισσότερος χρόνος για δουλειά και συνδυάζοντας με το (Α) σημαίνει περισσότερος χρόνος για δημιουργική εργασία. Δημιουργική εργασία είναι κάτι που λείπει επίσης από αυτήν τη χώρα.

Λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους σημαίνει λιγότερα ατυχήματα. Λιγότερα ατυχήματα σημαίνει χαμηλότερα ασφάλιστρα. Έτσι βοηθάει ακόμα και αυτούς που δεν μπορούν να κάνουν ποδήλατο άλλα μπορούν να οδηγούν αυτοκίνητο (π.χ. ΑΜΕΑ)  να κάνουν αποταμίευση. Η αποταμίευση είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

(Γ) Γρήγορο

Περισσότερα ποδήλατα στους δρόμους σημαίνει λιγότερη κίνηση. Λιγότερη κίνηση σημαίνει ταχύτερες συναλλαγές μεταξύ των ανθρώπων άλλα και των εταιρειών μεταξύ τους. Ταχύτερες συναλλαγές σημαίνει ταχύτερη διεκπεραίωση των έργων. Η ταχύτερη διεκπεραίωση των έργων είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

Λιγότερη κίνηση σημαίνει επίσης ότι μπορούμε να κάνουμε περισσότερα πράγματα μέσα στην ημέρα. Έτσι δε χρειάζεται να παίρνουμε μια μέρα άδεια από τη δουλειά για να πάμε στο ΙΚΑ και μετά στην Εφορία. Έτσι θα είμαστε πιο παραγωγικοί. Οι παραγωγικότητα είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

(Δ) Πράσινο

Περισσότερα ποδήλατα σημαίνει λιγότερα αυτοκίνητα. Λιγότερα αυτοκίνητα σημαίνει καθαρότερη ατμόσφαιρα. Η καθαρή ατμόσφαιρα είναι κάτι που λείπει από τις μεγαλουπόλεις αυτής της χώρας.

Λιγότερα αυτοκίνητα σημαίνει λιγότεροι χώροι στάθμευσης. Λιγότεροι χώροι στάθμευσης σημαίνει ότι υπάρχει περισσότερος χώρος για πράσινο και χώρους αναψυχής. Περισσότερο πράσινο και χώροι αναψυχής είναι κάτι που λείπει από τις μεγαλουπόλεις αυτής της χώρας.

(Ε) Ψυχοθεραπευτικό

Δεν χρειάζεται επιστημονική έρευνα για να αποδείξει το αυτονόητο. Κάνοντας ποδήλατο σε περιοδική βάση εφοδιάζουμε τον εαυτό μας με μπόλικη θετική ενέργεια. Έτσι έχουμε λιγότερα νεύρα και περισσότερη αισιοδοξία. Λιγότερα νεύρα και περισσότερη αισιοδοξία είναι κάτι που λείπει από τους κατοίκους αυτής της χώρας.

Το γεγονός ότι ο μόνος λόγος να ανοίξουμε το παράθυρο του αυτοκινήτου είναι για να βρίσουμε ή να μουντζώσουμε, δείχνει ότι αυτή η χώρα χρειάζεται μια γερή δόση Ντοπαμίνης. Είμαστε θερμόαιμος λαός, το γεγονός ότι προτιμούμε τον καθιστικό τρόπο ζωής επιβαρύνει την υγεία μας. Βιολογικά και ψυχικά. Ζούμε σε γρήγορους και ανταγωνιστικούς ρυθμούς και αυτό αυξάνει το στρες. Το ποδήλατο είναι το εύκολο και φθηνό γιατρικό. Αντί να δίνουμε λεφτά σε ψυχολόγους μπορούμε ναπάρουμε την οικογένεια μας και να πάμε ένα σαββατοκύριακο διακοπές και να περάσουμε περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μας. Το να περνάμε περισσότερο χρόνο με την οικογένειά μας είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

Ακόμα καλύτερα μπορούμε να μαζέψουμε λεφτά και να πάμε ένα ταξίδι στο εξωτερικό. Πηγαίνοντας στο εξωτερικό μπορούμε να δούμε γιατί εκεί περνάν καλύτερα. Βλέποντας πως και γιατί περνάν καλύτερα οι ξένοι μπορούμε να υιοθετήσουμε κάποιες μικροσυμπεριφορές που θα μας κάνουν ακόμα καλύτερη χώρα. Για παράδειγμα να μην πετάμε τα σκουπίδια όπου βρούμε και να διατηρούμε την πόλη μας καθαρή. Οι καθαρές πόλεις είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

(ΣΤ) Υγιεινό

Η άθληση είναι ο σίγουρος τρόπος για να ζήσεις πολύ και καλά. Προσοχή! δεν το εξασφαλίζει, αλλά αυξάνει δραματικά τις πιθανότητες. Σαφώς και θα πεθάνουμε όλοι μια μέρα, όμως το θέμα είναι να πεθάνουμε με το κεφάλι ψηλά ταλαιπωρώντας τους γύρω μας όσο γίνεται λιγότερο. Ένα κράτος με λιγότερους αρρώστους μπορεί να κάνει οικονομία και να ξοδεύει λιγότερα για την υγεία (ειδικά αν καταφέρει να βάλει και τους περισσότερους διευθυντές των νοσοκομείων φυλακή θα ξοδεύει ακόμα λιγότερα) . Εφόσον θα κάνει οικονομία θα μπορεί να ξοδεύει περισσότερα (π.χ.) για την παιδεία. Μια καλύτερη παιδεία είναι κάτι που λείπει από αυτήν τη χώρα.

Εν κατακλείδι

Μπορώ να συνεχίσω για πάντα αυτή τη λίστα. Όμως το νόημα είναι εύκολα κατανοητό. Αν θέλουμε να αλλάξει αυτή η χώρα θα πρέπει πρωτίστως να αλλάξουν οι κάτοικοί της. Η αρχή θα γίνει όταν αποφασίσουν να σεβαστούν τους εαυτούς τους και τους γύρω τους. Μέσα σε όλα αυτά τα προβλήματα βλέπω μια ευκαιρία η χώρα μας να βγει κερδισμένη. Είναι μια ευκαιρία να σκεφτούμε τι κάναμε λάθος τόσα χρόνια και να το διορθώσουμε. Ας ξεκινήσουμε από τον τρόπο που σκεφτόμαστε. Μια απόφαση είναι, δεν είναι τόσο δύσκολο, είμαι σίγουρος πως ο καθένας μας έχει καταφέρει να κερδίσει δυσκολότερες μάχες στη ζωή του.

Γιατί όπως έλεγε και ο Ιβάν Ίλιτς, “στο σοσιαλισμό πας μόνο με ποδήλατο”! 

Κοινωνικός Κονστρουξιονισμός: τι είναι

Σημ: Τα ακόλουθα είναι μέρος της διδακτορικής μου διατριβής. Σίγουρα δεν είναι μια ολοκληρωμένη εισαγωγή στον κοινωνικό κονστρουξιονισμό.

 

Η οντολογική οπτική του κοινωνικού κονστρουξιονισμού χρησιμοποιείται για να αναδειχθεί ο ρόλος της γλώσσας στην κατασκευή των κοινωνικών φαινομένων ως οντοτήτων της κοινωνικής πραγματικότητας και ως αντικειμένων επιστημονικής περιγραφής.

Η γλώσσα

Η γλώσσα – ο λόγος (discourse) και οι πρακτικές του (discursive practices) – είναι κοινωνικές πρακτικές, μια “μηχανή” που παράγει/συγκροτεί, τον κοινωνικό κόσμο, όπως μια μπετονιέρα παράγει τσιμέντο από άμμο, χαλίκι, κλπ και με το τσιμέντο κατασκευάζονται οικήματα και γέφυρες. Μιλάμε, συζητάμε, με τη γλώσσα μας επικοινωνούμε, δημιουργώντας αναπαραστάσεις της πραγματικότητας που δεν είναι ποτέ απλά αντανακλάσεις μιας προϋπάρχουσας πραγματικότητας, αλλά συμβάλουν στην κατασκευή της. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι αυτή δεν υπάρχει. Τα φυσικά αντικείμενα, οι καρέκλες, τα ποτάμια υπάρχουν, αλλά αποκτούν την αναπαράσταση, το νόημα που τους αποδίδουμε και με το οποίο τα καταλαβαίνουμε/αναγνωρίζουμε ως καρέκλες και ποτάμια, μέσα από τη συγκρότησή τους μέσα στην γλώσσα, στην ανθρώπινη ομιλία εντός ενός ορισμένου πολιτισμού. Ο Parker (1992) αναφέρει ότι αυτά τα αντικείμενα, ως φυσικά αντικείμενα, έχουν “οντολογική υπόσταση αντικειμένων” (ontological object status), ενώ ο Harré (1979) θεωρεί ότι ανήκουν στην “πρακτική σφαίρα”. Μέσα από τις αναπαραστάσεις μπορούμε να “εν-νοήσουμε” τη χρήση τους, τη λειτουργία τους, την ωφέλειά τους, εν ολίγοις το νόημά τους για εμάς, να τα “επι-κοινωνήσουμε” μέσα στον πολιτισμό και την συγκεκριμένη κοινωνία μας, ντύνοντάς τα με “επιστημολογική υπόσταση αντικειμένων” (Parker, 1992), μέσα στην “εκφραστική σφαίρα” (Harré, 1979). Η πρόσβασή μας στην πραγματικότητα υφίσταται πάντα μέσω της γλώσσας, ως κύριο επικοινωνιακό μέσο αλληλεπίδρασης με τους άλλους ανθρώπους της κοινωνίας που ζούμε (Jørgensen & Phillips, 2002).

Ο κοινωνικός κονστρουξιονισμός παίρνει λοιπόν ως αφετηρία τη συσχέτιση, τον συντονισμό των ανθρώπων μεταξύ τους μέσω της γλώσσας. Η ανθρώπινη, κοινωνική πραγματικότητα “κατασκευάζεται κοινωνικά” μέσω των διαδικασιών της ανθρώπινης επικοινωνίας μέσα σε ένα συγκεκριμένο ιστορικό πλαίσιο κάθε φορά (von Schlippe & Schweitzer, 2008). Μέσα σε αυτό το πλαίσιο τα αντικείμενα, έχοντας οντολογική υπόσταση, μπαίνουν στην “εκφραστική” σφαίρα της επικοινωνίας και αναπαρίστανται με τη γλώσσα, οπότε αποκτούν “επιστημολογική υπόσταση”, αλλά συγχρόνως τους αποδίδεται μια “ηθική/πολιτική υπόσταση” (Parker, 1992) μέσα σε μια κυρίαρχη κουλτούρα.

Βασικά χαρακτηριστικά

Η Burr (1995), περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά του κοινωνικού κονστρουξιονισμού, ξεκινώντας από την ανάγκη για μια κριτική προσέγγιση προς τη γνώση που θεωρείται δεδομένη. Οι γνώσεις που έχουμε για τον κόσμο δεν θα πρέπει να θεωρούνται αντικειμενικές αλήθειες, “φυσική πραγματικότητα”, αλλά προϊόντα της γλώσσας, των λέξεων και των κατηγοριών που χρησιμοποιούμε για να τον περιγράψουμε, μέσα στην κοινωνική αλληλεπίδραση.

Η θέση της κοινωνικής κατασκευής παίρνει υπόψιν την ιστορική και πολιτισμική συγκεκριμενικότητα για την συγκρότηση των πρακτικών του λόγου και των κατηγοριών που χρησιμοποιούμε για να κατανοήσουμε και να περιγράψουμε τον κόσμο, που είναι: “προϊόντα ιστορικά καθορισμένων διαδράσεων μεταξύ των ανθρώπων” (Gergen, 1985: 267).

Άρα, οι τρόποι που καταλαβαίνουμε την πραγματικότητα είναι ενδεχομενικοί, με την έννοια ότι αφού προσδιορίζονται από την ιστορία και τον πολιτισμό που βρισκόμαστε, θα μπορούσαν να είναι διαφορετικοί, και βέβαια, μπορούν να αλλάξουν, όπως και κάνουν συνεχώς. Αυτή η θέση του κοινωνικού κονστρουξιονισμού είναι αντι-ουσιοκρατική: όταν λέμε ότι ο κόσμος κατασκευάζεται κοινωνικά και δια του λόγου (discursively) εννοούμε ότι δεν έχει προδιαγεγραμμένο χαρακτήρα ούτε ότι καθορίζεται από εξωτερικές συνθήκες και οι άνθρωποι δεν φέρουν ένα σύνολο καθορισμένων και αυθεντικών χαρακτηριστικών ή “ουσιών” (Jørgensen & Phillips, 2002). Αντιθέτως, ο κόσμος, οι άνθρωποι, και κυρίως πως τους καταλαβαίνουμε έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά ανά ιστορικές περιόδους και πολιτισμούς, (πρέπει να) θεωρούνται προϊόντα αυτών των πολιτισμών και ιστορικών περιόδων, και εξαρτώνται από τις συγκεκριμένες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες που επικρατούν εκεί (Burr, 1995). Άρα οι συγκεκριμένες μορφές γνώσης για τον κόσμο μας δημιουργούνται μέσα από την κοινωνική αλληλεπίδραση, κατά την οποία κατασκευάζουμε κοινές αλήθειες και ανταγωνιζόμαστε, διαφωνώντας διαλογικά, για το τι είναι σωστό και τι λάθος.

Εδώ πέρα έρχεται η συμβολή της κριτικής ρεαλιστικής γνωσιολογικής προσέγγισης που θέτει ως αξίωμα ότι όλες οι γνώσεις και οι (επιστημονικές) δηλώσεις δεν έχουν την ίδια ηθική/πολιτική αξία ή “υπόσταση” κατά τον Parker (1992), και άρα κάποιες είναι προτιμότερες από άλλες. Η κοινωνική έρευνα που θέλει να διατείνεται ότι έρχεται από κριτική σκοπιά θα πρέπει να αποκαλύπτει την “αλήθεια” αυτών των γνώσεων για την πραγματικότητα – δηλαδή των σύγχρονα αποδεκτών τρόπων κατανόησης του κόσμου – ως κοινωνικές, ιστορικές, διαδικασίες και αλληλεπιδράσεις, και, παίρνοντας ρητά θέση, να απομακρύνεται από εναλλακτικές αναπαραστάσεις της πραγματικότητας καθώς προσπαθεί να κάνει κάτι συγκεκριμένο για συγκεκριμένους λόγους. Η αιτία είναι ότι ορισμένες γνώσεις, μορφές δράσης και σκέψης έχουν κατασκευαστεί ως “φυσικές” και “αληθείς” με ηγεμονικό τρόπο, και άλλες ως αδιανόητες. Αλλά διαφορετικές ερμηνείες της κοινωνικής πραγματικότητας οδηγούν σε διαφορετικές κοινωνικές δράσεις που την επηρεάζουν.

Βιβλιογραφία:

Burr, V. (1995) An Introduction to Social Constructionism, London: Sage.

Edwards, D.; Ashmore, M. & Potter, J. (1995) ‘Death and Furniture: the rhetoric, politics and theology of bottom line arguments against relativism’, History of the Human Sciences, vol. 8(2), pp. 25-49.

Gergen, K. (1985) “The social constructionist movement in modern social psychology”, American Psychologist, vol. 40(3), pp. 266-275.

Harré, R. (1979) Social Being: A Theory for Social Psychology, Oxford: Blackwell.

Jørgensen, M. & Phillips, L.J. (2002) Discourse Analysis as Theory and Method, London: Sage.

Parker, I. (1992) Discourse Dynamics: Critical Analysis for Social and Individual Psychology, London: Routledge.

Potter, J. & Wetherell, M. (1987) Λόγος & Κοινωνική Ψυχολογία, Αθήνα: Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Von Schlippe, A. & Schweitzer, J. (2008) Εγχειρίδιο της Συστημικής Θεραπείας & Συμβουλευτικής, Θεσσαλονίκη: University Studio Press.

Wetherell, M. & Maybin, J. (1996) ‘The Distributed Self: A Social Constructionist Perspective, in R. Stevens (ed.) (1996) Understanding the Self, London: Sage.

Willig, C. (1999b) ‘Beyond Appearances: A critical realist approach to social constructionist work’, in D. Nightingale & J. Cromby (eds) (1999) Social Constructionist Psychology: A Critical Analysis of Theory and Practice, Buckingham: Open University Press.