Άρθρα

Σύντομη Παραβολή για το(ν) Viewmaster σε 3 φωνές

view-masterΦωνή Αφηγητή: Ας πούμε ότι έχουμε μπροστά μας μια τυπική μεσοαστική, Ελληνική οικογένεια: πάτερ-φαμίλιας, μάνα-κουράγιο, 16χρονος έφηβος γιος, 14χρονη έφηβη κόρη, παππούς, γιαγιά. Ας πούμε ότι τους βρίσκουμε στο κλασικό προαστειακό διαμερισματάκι τους, ας πούμε μια Κυριακή μεσημέρι, όπου έχουν μαζευτεί για να συζητήσουν κάτι σημαντικό, δεν έχει σημασία τι, αλλά σίγουρα είναι σημαντικό γιατί έχουν μαζευτεί γύρω από τη σαλοτραπεζαρία. Προσπαθούν να διατηρούν ήρεμο κλίμα, να συνεισφέρουν όλες και όλοι στο διάλογο, ανάλογα με την οπτική τους, με ανοιχτό πνεύμα και διάθεση να ακούσουν και να ακουστούν.

Που βρίσκονται ωστόσο; Όπως είπαμε, στη σαλοτραπεζαρία του διαμερίσματός τους. Αλλά που, πάνω σε τι; Πάνω στο χαλί, είναι η εύκολη απάντηση, που καλύπτει το ξύλινο λακαρισμένο πάτωμα από τη φθορά, τα πατήματα, φέρνει ζεστασιά στο χώρο, μονώνει και δημιουργεί μια σπιτίσια ατμόσφαιρα. Τι υπάρχει όμως κάτω από το χαλί; Το πάτωμα μήπως; Αλλά πάνω στο πάτωμα; Πάνω στο πάτωμα, αν κοιτάξουμε κάτω από το χαλί, είναι μερικές σκονίτσες, χνούδια, τρίχες, νήματα, μικροσκουπιδάκια, που κρύβονται από τα μάτια των μελών της οικογένειας, πάνω στα οποία πατάνε, αλλά δεν τα βλέπουν. Πως βρέθηκαν εκεί;

Ίσως κάποιος να πήρε την απόφαση, ίσως κάποιος ή κάποια άλλη να τα έκρυψε, σίγουρα όμως κάποιος ή κάποια (να ήταν ο πάτερ-φαμίλιας, να ήταν η μάνα-κουράγιο; να ήταν η γιαγιά;) τα έβαλε με τη σκούπα κάτω από το χαλί, σε μια προσπάθεια να τακτοποιήσει βιαστικά, να συγυρίσει τη σαλοτραπεζαρία για να φαίνεται καθαρή.

Φωνή Σχολιαστή 1: Για να συνοψίσουμε, η σκηνή του διαλόγου εκτυλίσσεται καθώς οι άνθρωποι πατάνε πάνω σε ένα χαλί, κάτω από το οποίο βρίσκονται κρυμμένα σκουπιδάκια, τα οποία βέβαια δεν βλέπουν και δεν νιώθουν οι άνθρωποι. Αν και πατάνε πάνω τους, τα σκουπιδάκια δεν μπαίνουν στη συζήτηση. Δεν είναι χρήσιμα στην οικογένεια της ιστορίας μας, αλλά τους χαλάνε και την αισθητική του καθαρού νοικοκυριού. Έτσι όμως, τα μέλη της οικογένειας αποσιωπούν στη συζήτηση ότι υπάρχουν αυτά τα σκουπιδάκια, προσποιούνται ότι δεν είναι σχετικά με το σημαντικό θέμα που συζητούν, αφού είναι η “βρώμικη” υφή της πραγματικότητας. Και μόνο όμως αυτή η αποσιώπηση της βρωμιάς, η προσποίηση της τάξης και της καθαριότητας, κλείνει τη δυνατότητα ανοιχτού διαλόγου, περιορίζει το οπτικό πεδίο και τις δυνατότητες συζήτησης.

Και αυτή η αποσιώπηση της σκόνης κάτω από το χαλί, γίνεται έξη, μια επαναλαμβανόμενη επιλεκτική λήθη, αφού ξεχνάνε κάθε φορά που συζητούν ότι υπάρχουν, ξεχνάνε την υλική πτυχή της πραγματικότητας πάνω στην οποία πατάνε για να συζητήσουν. Για παράδειγμα, παραλείπουν να ρωτήσουν: ποιο είναι το χαλί που πατάνε; πόσο κόστισε; ποιος το έφτιαξε; μήπως ανήλικα παιδιά στο Πακιστάν; από ποιον το αγόρασαν; τι ποσοστό κέρδους είχε; Ερωτήματα πολύπλοκα, που συχνά κουράζουν το μυαλό.

Έτσι, οι συζητήσεις καταλήγουν να διεξάγονται ήσυχα και ανοιχτά, χρησιμοποιώντας λέξεις χωρίς επίθετα, ηθικά πρόσημα και προσδιορισμούς. Η οικογένεια συζητάει για τα πολλαπλά επίπεδα της πραγματικότητας και του συγκεκριμένου ζητήματος, έχοντας εκ των προτέρων σιωπήσει για τα υλικά επίπεδα της ίδιας πραγματικότητας. Συζητάνε για το πως και το τι συζητάνε, έχοντας ξεχάσει με ποιες προϋποθέσεις και πάνω σε τι χαλί ή σκουπιδάκια συζητάνε. Η συζήτηση υποτίθεται ότι είναι ανοιχτή, αλλά δεν έχουν αγγίξει τις διαφορές επιπέδων που αποτρέπουν τα μέλη της οικογένειας από το να συμμετέχουν, έχοντας ως σκεπτικό ότι όλα τα μέλη της οικογένειας μπαίνουν στη συζήτηση ως ελεύθερα, αυτόνομα άτομα, με δικαίωμα λόγου, ίσα δικαιώματα και ίσες υποχρεώσεις. Τελικά, δεν μπορούν να συμμετέχουν όλα τα μέλη της οικογένειας. Όλοι θεωρούνται ισότιμοι, αλλά δεν είναι ισότιμοι. Άλλο επίπεδο κατανόησης και συζήτησης έχουν τα έφηβα παιδιά, άλλο οι ενήλικες γονείς, άλλο οι παππούδες. Άλλο το μορφωτικό επίπεδο. Άλλες οι προσδοκίες, άλλες οι επιθυμίες από μια συζήτηση. Όλα αυτά γίνονται, μέσα στη σαλοτραπεζαρία, πάνω από το χαλί. Όλα αυτά γίνονται σε κάθε οικογένεια, κοινότητα, εταιρεία, σύλλογο. Υπάρχουν θέματα που επειδή τα έχουμε κρύψει, προτιμάμε και να ξεχνάμε ότι υπάρχουν κάτω από το χαλί.

Φωνή Σχολιαστή 2: Ο Καπιταλισμός είναι σαν το Viewmaster των παιδικών μας χρόνων. Βάζουμε ένα μηχάνημα μπροστά στα μάτια μας το οποίο φορτώνεται με κυκλικές δισκέτες με εικόνες. Αν έχουμε μόνο ένα δίσκο με εικόνες να βλέπουμε, μπορεί να μας φαίνονται πολλές και θαυμάσιας ποιότητας, να συζητάμε και να σχολιάζουμε ελεύθερα τις εικόνες αυτές, αλλά σίγουρα η προοπτική και η φαντασία μας περιορίζεται. Αν ξεχάσουμε ότι βλέπουμε μέσα από ένα μηχάνημα, το να κοιτάμε τις εικόνες της δισκέτας γίνεται κανονικό για εμάς. Αν γνωρίζουμε ότι υπάρχουν και άλλοι δίσκοι μπορεί να ανοίγουν οι προοπτικές και οι εναλλακτικές μας. Αν μπορούμε να δούμε ότι υπάρχει κάτι πέρα από το Viewmaster, ότι υπάρχουν σκουπιδάκια κάτω από το χαλί, τότε έχουμε μια πληρέστερη προοπτική της πραγματικότητας, και μπορούμε να την συζητήσουμε, να την προβληματοποιήσουμε και να την αλλάξουμε ίσως. Εξαρτάται από την (προ)οπτική μας.

Φωνή Γ.Κ.: Η παραβολή αυτή με επεξηγηματικό υπότιτλο “το χαλί του διαλόγου και ο Καπιταλισμός ως Viewmaster” γεννήθηκε ως ιδέα μετά τη συμμετοχή μου στην ετήσια διημερίδα της Συστημικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδας. Ως τέτοιο σχόλιο πρέπει να ιδωθεί. Σκουπιδάκια κάτω από το χαλί μπορούν να είναι η τάξη, το έθνος, το φύλο, η φυλή, η ετεροκανονικότητα, και τόσα άλλα που αποσιωπούμε και κρύβουμε σε μια πιθανή συζήτηση.

Διημερίδα της Συστημικής Εταιρείας Β. Ελλάδας

1396067_10151939170900970_1107697939_n

Η Συστημική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος (Σ.Ε.Β.Ε.) ανακοινώνει τη διοργάνωση της καθιερωμένης ετήσιας διημερίδας της με τίτλο:

 

“πόλις, κρίσεις – αναθεωρήσεις

 

έχουν Λόγο οι κοινωνικές επιστήμες σήμερα;”

 

Η διημερίδα θα πραγματοποιηθεί το Σάββατο 9 και την Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013, από τις 10.00 π.μ. έως τις 6:00 μ.μ. στο Κέντρο Πολιτισμού του Δήμου Παύλου Μελά “Χρήστος Τσακίρης”,  στην οδό Λαγκαδά 221.

To Πρόγραμμα:

1377411_10151939175240970_1355898610_nΚαι την Κυριακή, έχουν σεμινάρια διάφοροι γνωστοί και φίλοι!

 

Διάλεξη του G. Lipovetsky: Κοινωνία της υπερκατανάλωσης: τα χρήματα φέρνουν την ευτυχία;

 

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ (αρχείο .jpg)

Η κατανάλωση είναι ένας από τους παράγοντες που καθορίζουν την οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο, μέσα από τις αλλαγές στη συμπεριφορά του καταναλωτή, και στην ίδια την αγορά η οποία καλείται να ανταποκριθεί, τίθεται το ερώτημα εάν ο άνθρωπος έχει την ικανότητα να ζει σε κοινωνία και να είναι ευτυχισμένος μέσα σε αυτήν. Μήπως η κρίση αναδεικνύει αυτή τη δυσκολία του ανθρώπου να ζει μέσα σε ένα σύνολο και να συγκροτεί κοινωνίες;

 

Gilles Lipovetsky, Φιλόσοφος, Κοινωνιολόγος

Σχολιασμός:

Αλέξανδρος-Ανδρέας Κύρτσης, Καθηγητής Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Λίζα Τσαλίκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τµήµατος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστηµίου Αθηνών
Συντονιστής:

Παναγής Παναγιωτόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Κοινωνιολογίας, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Σε συνεργασία με το πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών « Πολιτική επιστήμη και Κοινωνιολογία» του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών

Ελεύθερη είσοδος/ Με ταυτόχρονη μετάφραση

 

Θα δοθούν βεβαιώσεις παρακολούθησης στους φοιτητές

Τι μας λέει ο Νίτσε για την “αλήθεια”;

αυτά:

What, then, is truth? A mobile army of metaphors, metonyms, and anthropomorphisms—in short, a sum of human relations which have been enhanced, transposed, and embellished poetically and rhetorically, an
d which after long use seem firm, canonical, and obligatory to a people: truths are illusions about which one has forgotten that this is what they are; metaphors which are worn out and without sensuous power; coins which have lost their pictures and now matter only as metal, no longer as coins.

Friedrich Nietzsche, On Truth and Lie in an Extra-Moral Sense

μια πρόχειρη μετάφραση:

Τι είναι λοιπόν η αλήθεια; Ένας κινητός στρατός μεταφορών, μετωνυμιών και ανθρωπομορφισμών – εν ολίγοις ένα σύνολο ανθρώπινων σχέσεων που έχουν ενισχυθεί, μετατεθεί και ωραιοποιηθεί ποιητικά και ρητορικά, οι οποίες μετά από μακρά χρήση μοιάζουν σταθερές, κανονιστικές και υποχρεωτικές στους ανθρώπους· οι αλήθειες είναι παραισθήσεις για τις οποίες κάποιος έχει ξεχάσει ότι είναι αυτό που είναι· μεταφορές που έχουν φθαρεί χωρίς πια αισθητική δύναμη, νομίσματα που έχουν χάσει τις εικόνες τους και πια έχουν βάρος μόνο ως μέταλλα, όχι πια ως νομίσματα.

 

Τι είναι το habitus (έξη); Πως συνδέεται με το σώμα;

To habitus, η “έξη”, μια έννοια του Bourdieu αναφέρεται στις προδιαθέσεις, τις πρακτικές και τις ρουτίνες του οικείου κοινωνικού κόσμου. Αποτελεί ένα σύνολο ιστορικών κοινωνικών σχέσεων, πραγματωμένων στα πεδία που συναποτελούν το κοινωνικό σύμπαν και ενσταλαγμένων εντός των ατομικών υποκειμένων υπό τη μορφή νοητικών και σωματικών σχημάτων αντίληψης, αξιολόγησης και δράσης∙ είναι «συστήματα προδιαθέσεων, διαρκών και μεταθέσιμων» – ως προς την εφαρμογή τους – κοινωνικά, πολιτισμικά «δομημένες δομές προδιατεθειμένες να λειτουργούν ως δομούσες δομές, δηλαδή ως γενεσιουργές και οργανωτικές αρχές των πρακτικών και των αναπαραστάσεων» (Bourdieu, 2006: 88).

Τα μοτίβα της κοινωνικής ζωής γίνονται συνήθειες ή ρουτίνες κατά τον Billig (1995: 42), και όταν γίνονται ενσωματώνουν το παρελθόν. Η έννοια της “έξης” (habitus) εκφράζει καλά αυτή τη διαλεκτική της ανάμνησης και της λήθης, τη σύνδεση της βιωμένης ιδεολογίας (Billig et al, 1988) μιας κοινωνίας με το άτομο ως φορέα και (ανα)παραγωγό της. H έξη σύμφωνα με τον Billig (1995: 42) περιγράφει τη “δεύτερη φύση” την οποία οι άνθρωποι πρέπει να αποκτήσουν για να περάσουν ανέμελα (και επίσης με περίσκεψη) από τις κοινότοπες (μπανάλ) ρουτίνες της καθημερινής ζωής. Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε αυτή τη διεργασία της δημιουργίας της ρουτίνας ως εν-κατοίκιση (enhabitation): οι σκέψεις, οι αντιδράσεις και τα σύμβολα μετατρέπονται σε συνήθειες ρουτίνας και επομένως, εν-κατοικούνται. Δηλαδή, τα συστήματα προδιαθέσεων προσκτώνται εμπειρικά στα πλαίσια της κοινωνικής πρακτικής και διάδρασης μεταξύ των υποκειμένων, αν και λειτουργούν σε προ-γλωσσικό και προ-διαλογικό επίπεδο διαμεσολαβώντας τον σχηματισμό των παραστάσεων της κοινωνικής πραγματικότητας και επικαθορίζοντας την πρόσληψη, ταξινόμηση και οργάνωση των αισθητηριακών και νοητικών δεδομένων που προκύπτουν στα πλαίσια της κοινωνικής διαδικασίας∙ βάσει αυτών των πρωταρχικών δομών, των προδιαθέσεων, δομούνται οι νέες εμπειρίες και ορίζονται οι πρακτικές των υποκειμένων στα πεδία της κοινωνικής δράσης (Bourdieu, 2006: 88). Το habitus, συνεπώς, ταυτόχρονα προϋποθέτει ιστορικά και (ανα)παράγει παροντικά (συγχρόνως ενεργεία και δυνάμει) δίκτυα κοινωνικών σχέσεων (όπως το καθεστώς της επισφαλούς εργασίας για τους νέους ανθρώπους) στα οποία εντάσσεται το δρων υποκείμενο. Η πραγματωμένη δομή των κοινωνικών δράσεων, στα πλαίσια ενός συγκεκριμένου συστήματος κοινωνικών σχέσεων, καθίσταται εσωτερικευμένη δομή (ιστορικά παραχθείσα) αντίληψης, αξιολόγησης και κοινωνικής πρακτικής για άτομα και κοινωνικές ομάδες. Με τον τρόπο αυτό εξηγείται σε μεγάλο βαθμό η συνέχεια και ανθεκτικότητα των κοινωνικών δομών και η αναπαραγωγή του κοινωνικού συστήματος βάσει μιας εσωτερικής τάσης των ανθρώπων να αναπαράγουν τις δομές που τους διαμορφώνουν (Bourdieu, 2006: 88).

και στα αγγλικά, μια μικρή παρουσίαση (από εδώ):  Elias & Bourdieu, refers to those pre-cognitive, embodied dispositions [habitus] which promote particular forms of human orientation to the world, organise each generation’s senses and sensualities into particular hierarchies, and predispose people towards specific ways of knowing and acting. The term implies that human bodies are permeated by, and contain within them, their own historical experience of social relations. This ‘incorporation of the past’ into the ‘living body of the present’ through the habitus, which Braudel calls ‘intermediate’ or ‘conjunctural’ time, is a phenomenon which can be examined initially through Marcel Mauss’s writings on ‘techniques of the body’ (techniques which form some of the constituent parts of a habitus). Techniques of the body refer to how people learn to relate to and deploy their bodies in social life. This often takes place at a precognitive level, but involves practice and accomplishment, and serves to mould the body in ways which make it fit for certain activities and unfit for others. The acquisition of body techniques, then, involves the acquisition of a particular bodily history. These techniques affect the very fundamentals of social and individual life: they are implicated in how people learn to walk, talk, look and think, and differ both historically and cross-culturally .

Phillip Mellor & Chris Schilling – Re-forming the Body: Religion, Community, and Modernity 

Διήμερο εκπαιδευτικό σεμινάριο στη Αφηγηματική Συμβουλευτική και Θεραπεία 10-11 Απριλίου 2013 στην Αθήνα

Πληροφορίες: 6978442241, Φιλία Ίσαρη.

Working with People’s Distress and Feelings of Personal Failure

Jane Hutton

April 10-11, 2013

This workshop will explore the modern context of the global financial crisis and its particular effects on Greece.  Some of the resulting losses, including personal, financial, employment & status have contributed to distress, trauma and experiences of personal failure for some people.

This narrative workshop will address the concepts of distress as a tribute, double storying in relation to trauma, and modern power as they relate to working in this context of stress and loss.

Participants will have the opportunity to become familiar with the practice mapsassociated with these concepts and to engage in some practice of these.  The focus will be on ways of responding to difficulty that are relevant in the current cultural context.

Υπάρχει περιορισμένος αριθμός θέσεων και θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας.

Τόπος διεξαγωγής: Κτήριο “Κωστής Παλαμάς” – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ακαδημίας 48 και Σίνα, Αθήνα,  Μετρό: Πανεπιστήμιο   


Ημέρες & Ώρες : Τετάρτη 10 Απριλίου  9:00 – 15:00  &  Πέμπτη 11 Απριλίου 9:00-14:00.

Συμμετοχή : 40 ευρώ για φοιτητές/αποφοίτους

                      60 ευρώ για επαγγελματίες

 Θα δοθεί Βεβαίωση Παρακολούθησης.

Association of Narrative Counseling-Therapy & Art

Jane Hutton is currently a faculty member of the Dulwich Centre  in Adelaide,Australia.  She is an Australian mental health social worker and narrative therapist with nearly 30 years of experience.   She is  also  working in independent practice offering counselling, teaching and  supervision in narrative therapy both in Australia and internationally.  

Dulwich Center is an independent centre in Adelaide, Australia involved in narrative approaches to therapy and community work,  training, publishing, supporting practitioners in  different parts of the world, and  co-hosting international conferences. http://dulwichcentre.com.au/common-questions-narrative-therapy.html. 

Michael White and David Epston (1990) — best known for their use of narrative in therapy –are co-founders of the Dulwich Center.  

Narrative psychology (Bruner, 1986; Crossley, 2000; Gergen, 2006; Sarbin, 1986) states that  we understand ourselves and the world around us mostly through stories, and that understanding human beings as entities that construct meaning and act upon the stories they believe in, can lead to fruitful and  effective psychotherapeutic practices.

What are narrative approaches to counselling and therapy? Narrative Therapy  is a very practical psychotherapeutic process in which the therapist collaborates with the client in deconstructing personal and cultural  narratives that negatively affect the client’s sense of resources, efficacy, and identity. Also client and therapist discover and enrich together positive, empowering, and hopeful storylines originating in the client’s  previous experience. Narrative approaches to counselling and  community work centre people as experts in their own lives and views problems as separate from people. Narrative approaches involve ways of understanding the stories of people’s lives, and ways of re-authoring these stories in collaboration between the therapist/counsellor and the people whose lives are being discussed. It is a way of working that is interested in history, the broader context that is affecting people’s lives, and the ethics or politics of this work. 

Συνοδεύοντας την Κρίση: Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Συνοδούς Κρίσης

Οι ψυχώσεις (διαγνωσμένες ως σχιζοφρένειες, διπολικές διαταραχές ή άτυπα ψυχωσικά σύνδρομα) είναι ο νούμερο ένα λόγος ψυχιατρικού εγκλεισμού σε όλο το δυτικό κόσμο. Η βασική, αν όχι η μοναδική, αντιμετώπιση στην ψυχιατρική αποτελεί η χορήγηση νευροληπτικών και άλλων ψυχοφαρμάκων, για πολλά χρόνια και τις περισσότερες φορές ισοβίως, και η άσκηση σωματικής και ψυχολογικής βίας στα ψυχιατρικά καταστήματα, αλλά και στους φυσικούς χώρους διαβίωσης των ενδιαφερόμενων προσώπων, κοντά στις οικογένειές τους. Οι άνθρωποι που ξεκινούν μια τέτοια πορεία καταλήγουν στη συντριπτική τους πλειοψηφία βαθύτατα αποδυναμωμένοι και αποδιοργανωμένοι στην κοινωνική και προσωπική τους ζωή. Έτσι οι ψυχώσεις ταυτίζονται στη συνείδηση του περισσότερου κόσμου με την τρέλα στην πιο ανέλπιδη μορφή της. Πολλοί επαγγελματίες ισχυρίζονται ότι πρόκειται για κλινικές εικόνες, που δεν ανταποκρίνονται σε καμιά ψυχοθεραπεία.

Αλλά τι είναι τρέλα; Τι μπορεί να κάνει ο επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπροστά στον σκληρό πυρήνα της κλασικής ψυχιατρικής, τις ψυχώσεις κάθε τύπου, που από τον ορισμό τους ακόμα τείνουν να αντιμετωπίζονται ως ανίατες νόσοι με προϊούσα πορεία προς τον εκφυλισμό της προσωπικότητας, τον κοινωνικό εκμηδενισμό και την καταστροφή κάθε προοπτικής ενός δημιουργικού μέλλοντος; Πώς μπορούμε να συναντήσουμε τις ακραίες αυτές ψυχικές εμπειρίες, με έναν τρόπο που να ανοίγει, αντί να κλείνει, προοπτικές ζωής;

 

Α. Οι θεωρητικές και πρακτικές απαρχές του προτεινόμενου προγράμματος

Ενώ η κυρίαρχη ψυχιατρική θέση αντιμετωπίζει την οξεία κρίση ως απόδειξη βιοχημικών και εγκεφαλικών δυσλειτουργιών και προσπαθεί κατά το δυνατόν άμεσα να την καταστείλει, η θέση των κινημάτων των ανθρώπων με προσωπική ψυχιατρική εμπειρία και κριτικών επαγγελματιών στο χώρο της ψυχικής υγείας, βλέπουν στην οξεία κρίση ένα μεγάλο δυναμικό σοβαρών και ευεργετικών αλλαγών στη ζωή του ατόμου σε κρίση, το οποίο καταστελλόμενο ψυχιατρικά ακυρώνεται στην θεραπευτική δυναμική του. Η ψυχιατρική βία, τα δεσίματα, τα ηλεκτροσόκ, η αναγκαστική χορήγηση νευροληπτικών, οι αναγκαστικές νοσηλείες, είναι ένας κόσμος που έχει κηρύξει τον πόλεμο στην Κρίση, με πολύ φτωχά θεραπευτικά αποτελέσματα και πολύ υψηλό κόστος σε ζωές, αλλά και σε χρήματα στο παγκόσμιο σύστημα υγείας.

Στο προτεινόμενο εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα εκπαιδευτούν άνθρωποι που το επιθυμούν σε μια νέα πράξη στον τομέα των ψυχωσικών ή/και ψυχιατρικών κρίσεων. Κύριο χαρακτηριστικό αυτής της προσέγγισης είναι η υποστήριξη των ενδιαφερομένων προσώπων ή/και των οικογενειών τους στο να αντέξουν την οξεία κρίση χωρίς βίαιες ψυχιατρικές προσαγωγές και ακούσια φαρμακοθεραπεία έως την αποκλιμάκωσή της και να την αξιοποιήσουν στην κατεύθυνση βαθύτερων αλλαγών στη ζωή όλων των εμπλεκομένων. Η βασική ιδέα είναι ότι η κρίση εκφράζει με συμβολικό τρόπο υπαρκτά προβλήματα αλληλεπιδράσεων και σχέσεων σε ένα υπαρξιακό επίπεδο, άρα έχει κάτι να πει, είναι κάτι που παρέρχεται, αν δεν επιμολυνθεί με δευτερογενή βία, και μπορεί να γίνει αντικείμενο επεξεργασίας στη συνολικότερη βιογραφία του ατόμου και της οικογένειάς του. Η πλήρης ανάρρωση από μια ψυχωσική κρίση μπορεί να είναι εφικτή, χωρίς περαιτέρω επαφή του ατόμου με την ψυχιατρική.

Οι θεωρητικές βάσεις της προσέγγισης αυτής βρίσκονται στον συστημικό τρόπο σκέψης και δουλειάς, την εμπειρία που μεταφέρουν τα κινήματα αυτοβοήθειας ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία, το κίνημα της Ανάρρωσης διεθνώς (Recovery), και εμπειρίες πρακτικών όπως ο Ανοιχτός Διάλογος (Σεϊκούλα, Φινλανδία), τα Προγράμματα Σωτηρία (Μόσερ, Τσιόμπι κ.α. σε Ευρώπη και Αμερική) και εγχειρήματα υποστήριξης σε οξεία κρίση όπως το Σπίτι Φυγής στο Βερολίνο, το πρόγραμμα Windhorse κ.α.

 

 

Β. ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ

Η εκπαίδευση διαρκεί 2 χρόνια (από Μάρτιο έως και Φεβρουάριο της επόμενης χρονιάς με διάλειμμα Ιούλιο- Αύγουστο) και έναν τρίτο χρόνο πρακτικής (συνολικά 3 χρόνια) στη βάση ενός σαββατοκύριακου το μήνα και περιέχει:

 

Το 1ο έτος:

10 Σαββατοκύριακα, ένα κάθε μήνα με τα εξής περιεχόμενα ανά σαββατοκύριακο:

– Θεωρητικό σεμινάριο (4 ώρες)

– Ένα βιωματικό σεμινάριο προσωπικής ανάπτυξης των εκπαιδευομένων διάρκειας 3 ωρών

– Συμμετοχή σε 3ωρο εναλλακτικό «Σεμινάριο πάνω στην ψύχωση», όπου άνθρωποι με προσωπική ψυχωσική εμπειρία συζητούν, εξηγούν και διδάσκουν τι είναι αυτό που ονομάζεται ψυχιατρικά Ψύχωση και συμμετοχή σε διαδικασίες παραγωγής γνώσης από την ομάδα αυτή.

 

2ο έτος

10 Μονοήμερες συναντήσεις, 1 ανά μήνα με τα εξής περιεχόμενα ανά συνάντηση:

  • Θεωρητικά σεμινάρια με ενεργή συμμετοχή των εκπαιδευομένων 4 ώρες

  • Ένα βιωματικό σεμινάριο προσωπικής ανάπτυξης των εκπαιδευομένων ανά μήνα διάρκειας 3 ωρών

  • Εποπτεία τυχόν ανάλογων εμπειριών των συμμετεχόντων

Εκτός αυτών:

  • Ταξίδια γνωριμίας με εργαζομένους σε θεσμούς εκτός Ελλάδας και επί τόπου γνωριμία των τρόπων δουλειάς εκεί.

  • Εμπλοκή σε πρακτικές πραγματικής στήριξης οικογενειών με μέλος σε κρίση, οι οποίες επιθυμούν να δοκιμάσουν το μοντέλο

  • Σύνδεση ανταλλαγής εμπειριών και αμοιβαίας εποπτείας με ομάδες παλαιότερων θεσμών στην Ευρώπη.

 

3ο έτος

10 Μονοήμερες συναντήσεις, 1 ανά μήνα

– Πρακτική σε οικογένειες που έχουν αίτημα υποστήριξης σύμφωνα με το μοντέλο κατά ομάδες με

– συστηματική εποπτεία και θεωρητική τεκμηρίωση της πράξης 6 ώρες το μήνα.

 

Η θεωρητική γνώση που προσφέρεται αφορά:

  • Θεωρίες περί ψυχικής υγείας και τρέλας διαχρονικά στην ανθρώπινη ιστορία

  • Υπάρχουσες πρακτικές αντιμετώπισης των ψυχωσικών κρίσεων διαχρονικά στην ανθρώπινη ιστορία

  • Η κλασική ψυχιατρική άποψη επί του θέματος.

  • Ψυχιατρική Φαρμακολογία.

  • Μέθοδοι υποστήριξης ανθρώπων που θέλουν να διακόψουν τα ψυχοφάρμακα ή βρίσκονται σε διαδικασία μείωσής τους.

  • Επίκαιρο νομικό πλαίσιο αντιμετώπισης της τρέλας και των κρίσεων στην Ελλάδα και την Ευρώπη και πρακτικές νομικής υποστήριξης σε περίπτωση κρίσης.

  • Η οπτική των οικογενειών ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία και πιθανή εμπλοκή τους στις εναλλακτικές προσεγγίσεις.

  • Βασικές αρχές θεραπευτικού διαλόγου με οικογένειες σε κρίση.

  • Μέθοδοι οργάνωσης ομάδας κρίσεων και υποστηρικτικών δικτύων κατά την κρίση και μετά απ’ αυτήν.

  • Υποστήριξη στη σύνταξη ψυχιατρικών διαθηκών.

  • Συνοδεία των ενδιαφερομένων ανθρώπων και των οικογενειών τους μετά την αποκλιμάκωση της κρίσης.

Στόχος είναι η κάθε εκπαιδευόμενη ομάδα να μπορεί να παρέμβει ως ομάδα υποστήριξης κρίσης μετά το πέρας της εκπαίδευσης σε οικογένειες που θα το ζητήσουν.

 

Γ. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Ως εκπαιδευόμενοι γίνονται δεκτοί: επαγγελματίες ψυχικής και γενικής υγείας, συγγενείς ανθρώπων με ψυχιατρική εμπειρία, άνθρωποι με προσωπική ψυχιατρική εμπειρία, οι οποίοι θέλουν να προσφέρουν έργο στην υποστήριξη άλλων ατόμων, που περνούν τέτοιες στιγμές, και τις οικογένειές τους εμπλεκόμενοι και οι ίδιοι σε ένα πείραμα μοναδικό αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα.

Η κάθε ομάδα εκπαίδευσης δεν μπορεί να ξεπερνά τα 15 άτομα.

 

Υπεύθυνη προγράμματος: Άννα Εμμανουηλίδου, Κλινική Ψυχολόγος (Dr. Phil., Msc), συστημική ψυχοθεραπεύτρια και επόπτρια (IGST Χαϊδελβέργης, Γερμανία), ιδρυτικό μέλος του Παρατηρητηρίου για τα Δικαιώματα στο Χώρο της ψυχικής Υγείας και του Δικτύου υποστήριξης Ανθρώπων που θέλουν να σταματήσουν τα ψυχοφάρμακα.

Κόστος συμμετοχής: 900 ευρώ ανά έτος (90 ευρώ το μήνα, συμπεριλαμβάνεται έντυπο υλικό). Για άτομα με προσωπική ψυχιατρική εμπειρία και απόρους προβλέπεται ειδική συνεννόηση.

 

Οι ενδιαφερόμενοι παρακαλούνται να στείλουν ένα σύντομο βιογραφικό τους δηλώνοντας τους λόγους που ενδιαφέρονται να εκπαιδευτούν στο συγκεκριμένο μοντέλο στη διεύθυνση: ΄Αννα Εμμανουηλίδου, Α.Γ. Παπανδρέου 74, 55132, Θεσσαλονίκη ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση annaemmanouelidou@yahoo.gr ή τηλεφωνικά στο τηλ 6947320479. Προβλέπεται μια προσωπική γνωριμία (συνέντευξη) πριν την τελική διαμόρφωση της ομάδας εκπαίδευσης. Καταληκτική ημερομηνία αιτήσεων: 15. Μαρτίου 2013.

Ανοιχτή παρουσίαση βιωματικού προγράμματος – Ενημέρωση γονέων και ειδικών

Ανοιχτή πρόσκληση

Μαθαίνω παίζοντας με την ομάδα…

Το Κέντρο Αντιμετώπισης Ειδικών Μαθησιακών Δυσκολιών και Συμβουλευτικής Οικογένειας σας προσκαλεί στην ανοιχτή παρουσίαση των ομαδικών προγραμμάτων βιωματικής μάθησης (κατάκτηση των μαθησιακών στόχων μέσα από το θεατρικό παιχνίδι).

Τα ομαδικά προγράμματα απευθύνονται σε παιδιά που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη μαθησιακή διαδικασία, όπως:

  • Προβλήματα Λόγου
  • Μαθησιακές Δυσκολίες
  • Προβλήματα Συμπεριφοράς
  • Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Οι ομάδες βιωματικής μάθησης γίνονται μία φορά την εβδομάδα και απευθύνονται σε παιδιά από 5-12ετών.

Στην ομιλία θα γίνει παρουσίαση της φύσης αυτών των δυσκολιών, καθώς και των μεθόδων παρέμβασης μέσα από το θεατρικό παιχνίδι και τις βιωματικές δραστηριότητες.

Ως εκπαιδευτικοί και ειδικοί επιστήμονες σκεφτόμαστε συνεχώς εναλλακτικούς τρόπους και μεθόδους να προσφέρουμε τη γνώση στα παιδιά που το χρειάζονται, όταν οι τυπικές και συνήθεις μέθοδοι διδασκαλίας δεν είναι αρκετές. Κυρίως βέβαια μας απασχολεί πώς θα τα κάνουμε να ορθοποδήσουν όταν αισθάνονται πως δεν μπορούν να τα καταφέρουν.

Παράλληλα με την ομιλία θα λειτουργεί και εργαστήρι δημιουργικής απασχόλησης για τα παιδιά.

Θα μιλήσουν:

Μαρία Σκόκου (Ειδική Παιδαγωγός-Εμψυχώτρια Θεατρικού Παιχνιδιού)

Μαρία Κουλούρη (Λογοθεραπεύτρια-Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας)

Γιώργος Κεσίσογλου (Ψυχολόγος-Οικογενειακός Θεραπευτής)

Τη δημιουργική απασχόληση έχει αναλάβει η Πένυ Τοπιντζή (θεατρολόγος-εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού)

Η παρουσίαση απευθύνεται σε γονείς, εκπαιδευτικούς, ειδικούς επιστήμονες, σπουδαστές και μαθητές.

Σας περιμένουμε μικρούς και μεγάλους.

Ώρα: Σάββατο 09/03/2013 17:00-19:00. Η είσοδος είναι ελεύθερη       

Διεύθυνση: Αργυρουπόλεως 14, Λυκαβηττός, Τηλ. 2106464898

Απαραίτητη η κράτηση θέσης και η δήλωση της συμμετοχής παιδιών στο πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης

Μικρό Εγκόλπιο Αυτοπροστασίας για Ίκαρους

Τα Διλήμματα:

Το άρθρο αυτό φιλοδοξεί να ανακινήσει το θέμα των αυτοκτονιών. Ένα ευαίσθητο θέμα, για το οποίο ακόμα δεν υπάρχουν αδιάβλητα στατιστικά στοιχεία. Στα μνημονιακά χρόνια, οι συνεχείς αυτοκτονίες (πχ η αυτοκτονία του 77χρονου συνταξιούχου φαρμακοποιού στο Σύνταγμα) αναταράσσουν το κοινωνικό θυμικό. Οι ίδιες αυτοκτονίες όμως συγκροτούν στο δημόσιο διάλογο την αγκυροβόληση ενός κύριου διλήμματος πολιτικής/επιστήμης: μέσα ή έξω; υπάρχουν μεμονωμένα άτομα ή κοινωνία; ατομική ευθύνη ή κοινωνική; ψυχοπαθολογία ή μνημόνιο;

 

‘Όμως εδώ θα ασχοληθώ με ένα συγκεκριμένο αριθμό πρόσφατων αυτοκτονιών: ο Βαγγέλης Σταμούλιας από τη Λαϊκή Συνέλευση Αιγάλεω, ο δάσκαλος Σάββας Μετοικίδης, ο Γιάννης ο Ληστής (Κτιστάκης) από τα Χανιά, στο εξωτερικό ο ακτιβιστής του διαδικτύου Aaron Schwartz, ίσως τόσοι άλλοι που δεν έπεσαν στην αντίληψή μου, που οι ζωές τους ίσως δεν ήταν τόσο αξιομνημόνευτες στη δημόσια σφαίρα. Μπορεί να τις θεωρούμε πολιτικές λόγω των συνθηκών απελπισίας που επέβαλλαν οι μνημονιακές πολιτικές, αλλά σίγουρα να τις δούμε και ως αυτοκτονίες, αυτή την τραγική στιγμή της ανθρώπινης οδύνης όταν ένας άνθρωπος περνάει το κατώφλι του να αφαιρέσει τη ζωή του.

 

Η ματιά του Icarus Project:

Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω λοιπόν, βάζοντας και βγάζοντας τα γυαλιά του “ειδικού ψυ”, και εμπνεόμενος από το Icarus Project1 – όσο αντιφατική κι αν είναι αυτή η συνύπαρξη!- να συζητήσω αυτές τις συγκεκριμένες αυτοκτονίες. Το Icarus Project αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες των ανθρώπων για “εναλλακτικές καταστάσεις συνείδησης” (altered states) ως “επικίνδυνα δώρα” που χρειάζεται να καλλιεργηθούν και να φροντιστούν, παρά ως ασθένεια ή διαταραχή που πρέπει να θεραπευθεί ή να εξουδετερωθεί με την επιβολή της γνώσης/εξουσίας του “ψυ συμπλέγματος2”. Αυτό βασίζεται στην πεποίθηση ότι “τα συνυφασμένα νήματα της τρέλας και της δημιουργικότητας μπορούν να εμπνεύσουν την ελπίδα και το μετασχηματισμό σε ένα καταπιεσμένο και πληγωμένο κόσμο”.

 

Πραγματικά, η πολιτική δράση και η ζωή των ανθρώπων αυτών που ενέπνευσαν αυτό το άρθρο, η κοινωνική συνείδηση και προσφορά τους, με οδηγεί να τους ονομάσω Ίκαρους ή ζιζάνια στην κοινωνία. Σαν Ίκαροι, θέλουν να πετάξουν ψηλά, κοντά στον ήλιο, να δράσουν, να βοηθήσουν, να φωνάξουν, να ερωτευτούν, αλλά κάποτε καίγονται τα φτερά τους, δεν αντέχουν την κάψα και πέφτουν στη Γη. Σαν ζιζάνια, φυτρώνουν, κάνουν ένα ξεπέταγμα προς τα πάνω, αναστατώνουν το φυτό που τα έχει δίπλα του, αλλά επειδή δεν έχουν βαθιές ρίζες, μαραίνονται από τον ήλιο. Μια τέτοια δράση αυτών των ανθρώπων, με κάνει να τους θαυμάζω.

 

Η ματιά του “ειδικού ψυ”:

Από την άλλη όμως, βάζοντας τα γυαλιά του “ειδικού ψυ-”, δεν μπορώ να μην διακρίνω και τη δυνατότητα μιας διάγνωσης ψυχοπαθολογίας. Η πιο συχνή διάγνωση/περιγραφή για τέτοιες περιπτώσεις έχει το όνομα της διπολικής διαταραχής (ΔΔ), παλιά τη λέγαμε μανιοκατάθλιψη. Πολλοί “ειδικοί ψυ-”, αν και την κατατάσσουν στις διαταραχές της διάθεσης, την θέτουν δίπλα στη σχιζοφρένεια και τη σχιζοσυναισθηματική διαταραχή στις ψυχώσεις, όσον αφορά τις ακραίες καταστάσεις που βιώνονται στους δυο πόλους. Η ΔΔ είναι μια “κυκλική” διαταραχή όπου οι ασθενείς βιώνουν περιοδικά επεισόδια μανίας και κατάθλιψης, γράφει η βικηπαίδεια3. Η περίοδος μανίας χαρακτηρίζεται συνήθως από έξαρση, υπερκινητικότητα και συναισθηματική διέγερση. Τα άτομα με μανία συνήθως βιώνουν αύξηση της ενέργειας (υπερκινητικότητα) και μείωση της ανάγκης για ύπνο, πολλά άτομα επίσης βιώνουν επιταχυμένο ρυθμό ομιλίας συχνά με μεγάλα άλματα στη σκέψη που μπορεί να εμποδίζουν τους άλλους να παρακολουθήσουν τους συνειρμούς τους. […] Η συμπεριφορά τους μπορεί να γίνει ενοχλητική και επιθετική. Πολλά άτομα μπορεί να θεωρούν ότι είναι σε μια “ειδική αποστολή” ή ότι είναι ανώτεροι όλων των άλλων, ιδέες που θεωρούνται μεγαλοπρεπείς και εξωπραγματικές. Το άτομο μπορεί να πάρει επικίνδυνα ρίσκα όπως ανεξέλεγκτη σεξουαλική δραστηριότητα ή απερίσκεπτες οικονομικές επενδύσεις, ή ακόμη και να θέσει σε κίνδυνο την σωματική του ακεραιότητα. Τα συμπτώματα της καταθλιπτικής φάσης της διπολικής διαταραχής είναι: αίσθημα λύπης, άγχος, τύψεις, οργή, απομόνωση, απελπισία, διαταραχές στον ύπνο και της όρεξης για φαγητό, εξάντληση, απώλεια ενδιαφέροντος για πολλές δραστηριότητες, προβλήματα συγκέντρωσης, απάθεια, αποπροσωποποίηση ή αποπραγμοποίηση, απώλεια ενδιαφέροντος για διάφορες σεξουαλικές δραστηριότητες, κοινωνικό άγχος και ντροπή, οξυθυμία, χρόνιος πόνος (χωρίς κάποιο γνωστό αίτιο), τάσεις ή απόπειρες αυτοκτονίας.

 

Οι περιγραφές των φάσεων ή των διαθέσεων, με το εξουδετερωμένο λεξιλόγιο της εκλαϊκευμένης κυρίαρχης ψυχιατρικής, κατασκευάζουν το πρόβλημα ως ενδοψυχικό, ατομικής ψυχοπαθολογίας. Σίγουρα μπορεί και να περιγράφουν μεμονωμένες περιόδους ζωής πολλών ανθρώπων. Ασχέτως του αν είναι χρήσιμη αυτή η διάγνωση, γεγονός είναι ότι οι απόπειρες αυτοκτονίας και η σκέψη τους – αυτό που ορίζεται διαγνωστικά ως “αυτοκτονικός ιδεασμός” – στη καταθλιπτική φάση, μερικές φορές πετυχαίνουν και ο Ίκαρος γκρεμίζεται. Πολλά μπορούν να γραφτούν ως κριτική στα συστήματα ψυχιατρικών διαγνώσεων, ή/και στην πολιτική χρησιμότητα της “ψυ” ετικετοποίησης αντισυστημικά δρώντων πολιτών4 αλλά δεν είναι εδώ αυτός ο σκοπός.

 

6 βασικές συμβουλές προφύλαξης/προστασίας5:

Σκοπός τελικά του άρθρου είναι μερικές συμβουλές αυτοβοήθειας από τη σκοπιά ενός “ψυ ειδικού”, που γράφει από μια ηθική στάση φροντίδας6 (Gilligan, 1993) για την καλλιέργεια των δώρων αυτών της τρέλας. Μια ηθική στάση που προτείνει την αυτοβοήθεια, τις απλές συμβουλές που προέρχονται από την καταγραφή της εμπειρίας των άμεσα ενδιαφερόμενων, έναντι της μυστικοποίησης της ψυχοθεραπείας, ως μια πρακτική αυθεντίας από “κατά φαντασίαν θεραπευτές”7. Μια τέτοια στάση εκκινεί από την πεποίθησή μου ότι τέτοιοι άνθρωποι-ζιζάνια, τέτοιοι Ίκαροι χρειάζονται στην κοινωνία, γιατί διαταράσσουν τα βαλτωμένα νερά, μας δείχνουν νέους τρόπους να πηγαίνουμε ψηλότερα, μας (εμ)ψυχώνουν. Γι αυτό (μας) χρειάζεται να μάθουν να προφυλάγονται.

 

1. Πώς ήταν ως τώρα, πώς άρχισε και τι συνέβη πριν στο παρελθόν: Η πρωταρχική συμβουλή είναι να μπορείτε να προσδιορίσετε τις συνθήκες πριν την κάθε περίοδο κρίσης, ποια είναι τα γεγονότα που την “πυροδοτούν”. Παρόλο που και πάλι κάτι τέτοιο είναι διαφορετικό για τον καθένα, υπάρχει ένας κατάλογος από συχνά εμφανιζόμενα σημάδια, που προειδοποιούν για τον ερχομό μιας κρίσης:

  • Αυξανόμενες διαταραχές ύπνου

  • Αλλαγές στην αντίληψη

  • Αλλαγές στην σκέψη

  • Αλλαγές στην αντίληψη του σώματος

  • Αλλαγές στην συμπεριφορά

  • Αλλαγές στην συμπεριφορά των άλλων ανθρώπων

 

2. Επικέντρωση στην επαφή με τον εαυτό μου, στη στιγμή: ενσυνείδητη επαφή με τον εαυτό μου, να καταλαβαίνω τις ανάγκες μου, κάθε στιγμή. Βοηθητικές μπορεί να είναι εδώ οι τεχνικές διαλογισμού της προσέγγισης της Ενσυνειδητότητας (Mindfulness)8 που μετατοπίζουν το κέντρο προσοχής από το «Κάνω» στο «Είμαι/Υπάρχω». Οι τεχνικές αυτές μπορούν να εφαρμοστούν οπουδήποτε και οποιαδήποτε στιγμή καθώς το μόνο που χρειάζεται είναι το να συντονιστείτε με την εμπειρία σας έτσι όπως ξεδιπλώνεται στον παρόντα χρόνο. Χρήσιμο είναι να αφουγκράζεστε καθημερινά και να ρωτάτε τον εαυτό σας :

  • είμαι ευχαριστημένος-η με την ζωή που ζω; Υπάρχουν πράγματα που θέλω να αλλάξω;
  • Πώς θα μπορούσα να τα αλλάξω; Υπάρχουν άνθρωποι, που μπορούν να με στηρίξουν και να με ενθαρρύνουν σ’ αυτό;
  • Όταν έχω επιθυμίες, οι οποίες εξαιτίας εξωτερικών παραγόντων δεν μπορούν να ικανοποιηθούν, υπάρχει ίσως κάποια παρόμοια ή κάποια μικρότερη επιθυμία, την οποία να μπορώ να ικανοποιήσω;

 

3. “Οι φίλοι κάνουν το καλύτερο φάρμακο”: Μιλήστε σε κάποιο φίλο/η που εμπιστεύεστε για αυτά που νιώθετε και τις περιόδους κρίσης. Βεβαιωθείτε ότι μπορεί, θέλει και έχει τα τηλέφωνα επικοινωνίας σας για να σας ψάξει, αν “εξαφανιστείτε” για κάποιο διάστημα. Ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας για την πρόληψη είναι το να έχουμε έναν κύκλο φίλων ή γνωστών, με τους οποίους αισθανόμαστε καλά και μπορούμε να συζητήσουμε τις δυσκολίες μας, αλλά και τις χαρές της ζωής μας. Εδώ μπορεί να είναι βοηθητική η επαφή με μια ομάδα αυτοβοήθειας.

 

4. Λίστα για την περίπτωση της κρίσης: Ανακαλέστε με βάση την τελευταία περίοδο κρίσης τι σας βοήθησε και τι σας έβλαψε τότε και φτιάξτε με βάση αυτές τις εμπειρίες έναν κατάλογο από πράγματα, που μπορείτε να κάνετε σε περίπτωση κρίσης.

 

5. Χώρος – καταφύγιο: Διαμορφώστε μια γωνιά όπου νιώθετε ηρεμία και ασχοληθείτε με πράγματα που χαλαρώνουν (μουσική, διαλογισμό, μαγείρεμα, διάβασμα, χειρωνακτικές εργασίες, κλπ) ή ακόμα και γυμναστική, γιόγκα, ποδήλατο.

 

6. Νομικά Δικαιώματα: Ενημερωθείτε από έναν έμπιστο σας δικηγόρο για τα προσωπικά σας δικαιώματα έναντι του νόμου σε περίοδο κρίσης, για την αποφυγή (βίαιης) αναγκαστικής νοσηλείας.

“Πολιτικοοικονομικά θα πρέπει να χτυπήσεις”:

Βγάζοντας τα γυαλιά του “ειδικού ψυ”, καταλαβαίνω ότι η ψυχολογιοποίηση είναι η πιο πρόσφορη κριτική για την προοπτική αυτού του άρθρου. Ωστόσο, η φροντίδα, η αυτοβοήθεια, και η μη-παθολογικοποίηση του πολιτικού είναι ο προσανατολισμός αυτού του άρθρου, όχι η κατάφαση της εξουσίας/γνώσης του “ειδικού ψυ” μέσα από την άκριτη απόδοση διαγνώσεων. Γιατί, σε κάθε περίπτωση, τα έχει πει καλύτερα στα τετράστιχα του ο Γιάννης Νεγρεπόντης, όπως τα τραγούδησε ο Λ.Κηλαηδόνης9 σε μια άλλη ταραχώδη περίοδο, σχεδόν 40 χρόνια πριν:

Η ψύχωση παράγωγο
βαθύτερης αιτίας
κυρίως οικονομικής
δομής της κοινωνίας

Στη θεραπεία παράλληλα
θα πρέπει να κοιτάξεις
απ’ την αιτία ριζικά
τον κόσμο ν’ απαλλάξεις

Και το κακό στη ρίζα του
αν το αντιμετωπίσεις
πολιτικοοικονομικά
θα πρέπει να χτυπήσεις

 

1http://theicarusproject.net/: Ένα δίκτυο ανθρώπων που ζουν με/έχουν επηρεαστεί από εμπειρίες που κοινότυπα φέρουν τη διάγνωση και την ετικέτα ψυχιατρικών διαταραχών. Είναι δίκτυο αυτοβοήθειας σε ΗΠΑ και Η.Β., που οραματίζεται μια νέα κουλτούρα και γλώσσα η οποία να συνηχεί με τις πραγματικές εμπειρίες “ψυχικής ασθένειας” παρά να προσπαθεί να χωρέσει τις ζωές των μελών του σε ένα συμβατικό πλαίσιο (ψυχιατρικής διάγνωσης).

2 Rose, N. (1985) The Psychological Complex, London: Routledge.

3 Στο λήμμα για τη ΔΔ: http://goo.gl/z3KIk. Αντλώ από τη Βικηπαίδεια για τη σαφήνεια, απλότητα και προσβασιμότητα της περιγραφής των συμπτωμάτων της ΔΔ . Ωστόσο, σίγουρα, τα διαγνωστικά κριτήρια και η διαφοροδιάγνωση της διπολικής διαταραχής είναι πολύ πιο αμφίσημα και ανάλογα της συγκεκριμένης παθολογικής φαινομενολογίας του ανθρώπου και της ερμηνείας του “ψυ ειδικού” (ψυχιάτρου, ψυχολόγου, κλπ).

4Levine, B.E. “Με ποιο τρόπο οι ψυχολόγοι υπονομεύουν τα δημοκρατικά κινήματα” (μτφρ. Α.Βατσινάς), Radicalμα τ.2.

5Έχω αντλήσει στοιχεία για τις συμβουλές αυτές από τον οδηγό “…Τι (δε) με βοηθάει όταν τρελαίνομαι…”, που διαθέτει το Παρατηρητήριο για τα Δικαιώματα στο Χώρο της Ψυχικής υγείας, σε απόδοση από τα Γερμανικά της Άννας Εμμανουηλίδου. Διαθέσιμο στο: http://goo.gl/C2ipb

6 Gilligan, C. (1993). In a Different Voice: Psychological Theory and Women’s Development. Cambridge, MA: Harvard University Press.

7Βατσινάς, Α. (2012) “Η κρίση ως ψευδασθένεια και οι κατά φαντασίαν θεραπευτές”, Radicalμα τ.1.

8 Μαρία-Έρση Κολίρη: “Ζώντας Εν συνειδήσει – η εφαρμογή του διαλογισμού στην ψυχοθεραπεία”, διαθέσιμο στο: http://goo.gl/sthRV

9 Γιάννης Νεγρεπόντης – Λουκιανός Κηλαηδόνης: “Η αντιμετώπιση των ψυχώσεων”, από το δίσκο “Απλά Μαθήματα Πολιτικής Οικονομίας” (1975)

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΒΙΩΜΑΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΣΩ ΤΕΧΝΗΣ

 

“ Προσεγγίζοντας την εικόνα σώματος μέσα από τη δημιουργικότητα”

το σεμινάριο αυτό το διοργανώνουν 2 φίλες, είναι πολύ αξιόλογη προσπάθεια, γι’ αυτό και πρέπει να προβάλλεται! ΓΚ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Υμνώ το σώμα που πλάθει τη συνείδησή μου

που φυλάει σε μια κρυψώνα του όσα της ξεφεύγουν

που γεννάει αισθήσεις, σκέψεις, τη μιλιά μου.Το σώμα

που όταν χαθεί θα ζει μες στις δικές μου λέξεις

αυτό που μου γέννησε και τη λέξη χρόνος

γιατί χωρίς το ανθρώπινο κορμί χρόνος δεν υπάρχει

ή κι αν υπάρχει ποτέ δεν αποχτάει νόημα.

 

Υμνώ το σώμα που με αντέχει, δε με έχει βαρεθεί

δε με έχει αποτινάξει από πάνω του,το σώμα που

ό,τι κι αν του κάνω, με μεταφέρει, με μετακινεί, με κρατάει ορθό.

Υμνώ το απόλυτο σώμα, το σώμα όλων, το δικό μου,

που με καλύπτει, με έχει σφιχτά αγκαλιασμένο

αυτό που μαζί μια μέρα θα τελειώσουμε

( απόσπασμα από το ποίημα του Τίτου Πατρίκιου “ Υμνώ το σώμα”)

 

ΤΙ ΕΊΝΑΙ Η ΘΕΡΑΠΕΊΑ ΜΕΣΩ ΤΕΧΝΗΣ;

Με τον όρο θεραπεία μέσω τέχνης εννούμε την ψυχοθεραπευτική εκείνη προσέγγιση που χρησιμοποιεί τη δημιουργική διαδικασία της τέχνης προκειμένου να βελτιώσει τη φυσική, νοητική και συναισθηματική ευημερία των ατόμων ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, κοινωνικής ομάδας. Στηρίζεται στην πεποίθηση ότι η δημιουργική διαδικασία λειτουργεί ως προβολικό εργαλείο και με αυτο τον τρόπο βοηθά στην ανάδυση ενδόμυχων σκέψεων, στην επίλυση συγκρούσεων, στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, στη μείωση των επιπέδων άγχους, στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης και της προσωπικής ανάπτυξης του ατόμου.

Σημασία στη θεραπεία μέσω τέχνης δεν έχει το αισθητικό αποτέλεσμα, δεν κρίνονται δηλαδή τα άτομα με βάση τις καλλιτεχνικές τους κλίσεις. Ενδιαφέρει περισσότερο η διαδικασία και η επαφή του ατόμου με την προσωπική του δημιουργική πλευρά.

 

ΤΙ ΕΝΝΟΟΥΜΕ ΛΕΓΟΝΤΑΣ ΕΙΚΟΝΑ ΣΩΜΑΤΟΣ

Πολλές φορές ο τρόπος που ένας άνθρωπος αντιλαμβάνεται τον εαυτό του μπορεί να είναι διαφορετικός από την εικόνα που έχουν οι άλλοι για αυτόν. Εικόνα σώματος είναι η υποκειμενική αντίληψη που έχουμε για την εξωτερική μας εμφάνιση και συμπεριλαμβάνει τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας σε σχέση με το σώμα και τα χαρακτηριστικά μας.

Κάθε κοινωνία διαμορφώνει κατά καιρούς τις δικές της αντιλήψεις για την ιδανική εικόνα σώματος, ως απόρροια διαφόρων κοινωνικών και οικονομικών παραγόντων, αλλά και των μηνυμάτων και των προτύπων ομορφιάς. Οι εικόνες, όμως, για το σώμα που κυριαρχούν στο χώρο των ΜΜΕ αποκκλινουν σταθερά από τα σώματα που στην πραγματικότητα υπάρχουν. Πρόκειται για «ιδεατές κατασκευές», οι οποίες τοποθετούν το άτομο σε διαρκή θέση σύγκρισης, με αποτέλεσμα να διαμορφώνει συχνά διαστρεβλωμένη ή αρνητική εικόνα για το ίδιο.

 

ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΣΩΜΑΤΟΣ;

 

Ας αναλογιστούμε πόσες φορές στην καθημερινότητά μας ακούμε το σώμα του και τις ανάγκες/επιθυμίες του και πόσες το εμπιστευόμαστε στην επικοινωνία μας έναντι του λόγου που μας παρέχει περισσότερη ασφάλεια. Αναφέραμε προηγουμένως πως κάποιος/α μπορεί να έχει διαστρεβλωμένη, αρνητική ή και παντελώς ελλιπή εικόνα για τον εαυτό του. Η εικόνα αυτή βιώνεται από το άτομο με συναισθήματα δυσαρέσκειας, ντροπής, απογοήτευσης και θυμού, μειώνει την αυτο-εκτίμησή του, δημιουργεί αίσθηση ανικανοποίητου, έντονο στρες, δυσκολία αποδοχής του εαυτού και επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητά του, τις σχέσεις του με τους άλλους ανθρώπους και την ικανότητά του να απολαμβάνει τη ζωή.

Μέσα από την ενασχόληση με ποικίλα εκφραστικά μέσα( ζωγραφική, κολάζ, θεατρικό παιχνίδι, μουσική, σωματική έκφραση) θα επιχειρήσουμε να ανακαλύψουμε τη δημιουργική

πλευρά του εαυτού μας και να την εμπιστευτούμε προκειμένου να δώσουμε διέξοδο σε ασυνείδητες σκέψεις και καταπιεσμένα συναισθήματα και να συμφιλιωθούμε με την εικόνα μας στο σύνολό της.

 

ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ

Σάββατο 23/2/13 και ώρες 10.00- 13.00: Σώμα και αισθήσεις

Κυριακή 24/2/13 και ώρες 12.00- 14.30: Το σώμα ως φορέας μη λεκτικής επικοινωνίας

ώρες 14.30- 17.00: Τα πρότυπα και η επιρροή τους στην εικόνα σώματος

 

 

ΣΕ ΠΟΙΟΥΣ ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ;

Το σεμινάριο απευθύνεται σε όλους όσους προβληματίζονται σχετικά με την εικόνα σώματός τους και επιθυμούν να εξερευνήσουν τις εκφραστικές του δυνατότητες μέσα από μια δημιουργική διαδικασία. Είναι εισαγωγικό στην τεχνική της θεραπείας μέσω τέχνης με αποτέλεσμα να μη λαμβάνει θεραπευτικές προεκτάσεις. Στη συνέχεια όσοι επιθυμούν μπορούν να λάβουν μέρος στη συγκρότηση σταθερής ομάδας με θεραπευτικό χαρακτήρα, όπου θα ασχοληθούμε με την ψυχοσυναισθηματική μας πλευρά που είναι συνδεδεμένη με τη διατροφική μας συμπεριφορά και την εικόνα του εαυτού μας στο σύνολό της.

 

Το σεμινάριο θα πραγματοποιηθεί στο χώρο μας “ Κλειδαρότρυπα” που βρίσκεται στην Ηλιούπολη.

Διεύθυνση: Γαβριηλίδη 11, Κ. Ηλιούπολη

Πληροφορίες : 6985070055, 6978691818

polyanagnostopoulou@gmail.com

georgia.papavasiliou@gmail.com

Περιορισμένος αριθμός συμμετεχόντων

Απαραίτητη η έγκαιρη δήλωση συμμετοχής

Κόστος σεμιναρίου : 15 ευρώ

 

Η Πωλίνα Αναγνωστοπούλου είναι Ψυχολόγος ( απόφοιτος Α.Π.Θ) με ειδίκευση στη Διατομεακή Θεραπεία μέσω Τέχνης (ISPA, Βαρκελώνη). Έχει εμπειρία στο χώρο της ψυχικής ασθένειας και της αναπηρίας, ενώ παράλληλα έχει οργανώσει βιωματικά σεμινάρια προσωπικής ανάπτυξης στη Βαρκελώνη και την Αθήνα.

Η Γωγώ Παπαβασιλείου είναι Διαιτολόγος – Διατροφολόγος (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο) και εξασκεί το επάγγελμα του διαιτολόγου, σε χώρους υγείας, στην εκπαίδευση (ΙΕΚ) και με αρθρογραφία. Έχει εκπαιδευτεί (ΚΕΨΕΦ, Αθήνα) και εφαρμόζει προγράμματα συμβουλευτικής προσέγγισης στην αλλαγή διατροφικής συμπεριφοράς χρόνια υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων.