Πριν το 2003 το να γνωρίζεσαι, να βγαίνεις ραντεβού ή ακόμη και να έχεις σχέση με κάποιον/α ήταν αρκετά δύσκολο. Μετά το 2003 έγινε ακόμη πιο δύσκολο, γιατί έκανε την εμφάνισή του το Facebook. Μαζί του εμφάνισε και μια σωρεία νέων εμποδίων, αμήχανων συζητήσεων και αδιευκρίνιστων καταστάσεων. «Μπορώ, άραγε, να παραδεχτώ ότι ξέρω τι έκανες (βασιζόμενος στις φωτογραφίες σου) πριν βγούμε ραντεβού;». «Θα έπρεπε να γνωριστούμε στο Facebook πριν βγούμε ραντεβού;».Αυτά είναι κάποια από τα ερωτήματα που πλέον απασχολούν τους ενδιαφερόμενους. Η δυσκολία να κανονίσει κάποιος ραντεβού στην εποχή του Facebook δεν είναι στο μυαλό του. Ερευνητές βρήκαν ότι η συγκεκριμένη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης έχει αλλάξει, ή τουλάχιστον έχει αντίκτυπο, στην διαμόρφωση όχι μόνο των σχέσεων, αλλά και του χωρισμού – ή ακόμη και τις δυσκολίας του χωρισμού. Επιμέλεια: Νίκος Μίχος
«Πραγματικά έχω εκπλαγεί με το πόσο πραγματικό αντίκτυπο έχει το Facebook στις ρομαντικές σχέσεις», δηλώνει η Γκαλένα Ρόντς, κλινική ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ντένβερ. «Και θεωρώ ότι το Facebook παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο τόσο στην διαμόρφωση της σχέσης όσο και στον χωρισμό από αυτήν».
Μια διδακτορική φοιτήτριά της, η Γκρέτσεν Κέλμερ, είχε παρατηρήσει ότι η σελίδα κοινωνικής δικτύωσης και ο ρόλος της στις ρομαντικές σχέσεις είχε απασχολήσει τα ΜΜΕ, χωρίς όμως να έχει γίνει κάποια έρευνα που να προσφέρει στοιχεία τεκμηρίωσης για αυτό. Προς έκπληξή της, βρήκε ότι ο τρόπος με τον οποίο οι χρήστες του Facebook παρουσίαζαν την σχέση τους – μέσω δυνατοτήτων όπως η ανανέωση του πεδίου της σχέσης στο προφίλ ή επιλογή φωτογραφίας μαζί με τον σύντροφό τους σαν κεντρική φωτογραφία – ερμηνευόταν ανάλογα με το βάρος της δέσμευσης των δυο συντρόφων.
Πιο συγκεκριμένα, όσοι είχαν ως φωτογραφία του προφίλ μια μαζί με τον σύντροφό τους ή ήταν καταχωρημένοι ότι βρίσκονται «σε σχέση», είχαν περισσότερες πιθανότητες να παραμείνουν μαζί και λιγότερες να έχουν απατήσει ο ένας τον άλλο. Επίσης, όπως παρατήρησε η Κέλμερ, αυτοί παρουσίασαν σε μικρότερο ποσοστό τάσεις «παρακολούθησης προφίλ εναλλακτικών συντρόφων».
Σε κάθε φάση της σχέσης, ακόμη και πριν καλά – καλά ξεκινήσει ή όταν χρειαζόταν αυτή να λήξει, το Facebook γεννούσε ένα σωρό εμπόδια και αμήχανες συζητήσεις, που προηγουμένως δεν υπήρχαν στον ζοφερό κόσμο των σχέσεων.«Υπάρχει πολύ μικρότερη δομή στις σχέσεις πλέον. Τα πουλόβερ με τα ονόματα ή τα δαχτυλίδια της σχολικής τάξης, είναι πράγματα που δεν προσφέρει το Facebook», λέει η Κέλμερ.
Προσωπική κατάσταση: Υποχρεωτικό πεδίο
Η ιδέα του να «παρακολουθήσεις στενά τον επίδοξο σύντροφο μέσω του Facebook», δεν είναι κάτι νέο. Αλλά οι επιπτώσεις της ενδελεχούς εξέτασης κάθε παραμέτρου της ζωής του συντρόφου, ακόμη παραμένουν άγνωστες.
Προηγούμενες μελέτες πάνω σε αυτή την συμπεριφορά είχαν χαρακτηρίσει το φαινόμενο αρνητικό. Οι πιο πρόσφατες έδειξαν ότι συνήθως παρακολουθείται ο σύντροφος για να αφαιρεθεί το όποιο συναίσθημα αβεβαιότητας από την σχέση. Αλλά η αβεβαιότητα μπορεί να αποτελεί και το πιο ενδιαφέρον κομμάτι και όταν κάποιος καταφέρνει να διεξάγει μια λεπτομερή έρευνα για τον σύντροφό του, πιθανότατα να ξεχάσει όλο το ωραίο άγχος που είχε πριν το ραντεβού, και να καταλήξει να λέει: «γεια σας πεταλουδίτσες και ενθουσιασμέ! Ξέρω τα πάντα για εκείνον!».
Για τις σχέσεις που έχουν περάσει από το παράξενο σημείο του να γνωρίζουν κάποιον στο Facebook πριν τον γνωρίσουν την πραγματική ζωή, η ίδια η πλατφόρμα δημιουργεί άλλα προβλήματα. «Έχω δει ζευγάρια να μαλώνουν για την ταυτότητά τους στο Facebook – για το κατά πόσο θα επιλέξουν ή όχι το «σε σχέση»», δηλώνει η Ρόντς.
Η έρευνα της Κέλμερ έδειξε ότι μεγαλύτερο πρόβλημα δημιουργούσαν αυτά που δεν έκανε κάποιος στο προφίλ του. Ασήμαντα πράγματα, όπως το να επιλέξει κανείς φωτογραφία με τον σύντροφό του ή να αλλάξει την προσωπική του κατάσταση, έδειχναν πόσο αφοσιωμένος είναι ο ένας στον άλλο στην πραγματική ζωή. Η ίδια διαχωρίζει τους ανθρώπους σε δυο κατηγορίες: σε αυτούς που λένε ότι «είναι απλά το Facebook» και σε εκείνους που το λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψιν.
Στο Facebook οι σχέσεις πρέπει να προσαρμοστούν μέσα σε ένα φτωχό μενού επιλογών, και η συμπλήρωση αυτών των πεδίων ήταν κάτι, που πριν το Facebook, δεν απασχολούσε κανένα ζευγάρι. Πλέον κανείς δεν ξέρει πως να συμπεριφερθεί στην διαδικτυακή πλατφόρμα, πριν την πραγματική γνωριμία και πως μετά.Και δεν έχει επηρεαστεί μόνο το κομμάτι του τύπου «μ’ αρέσεις – έλα να κάνουμε παιδιά». Έχει επηρεαστεί και ο βαθμός δυσκολίας του χωρισμού.
Διαδικτυακός χωρισμός
«Ο κόσμος νιώθει μεγαλύτερη υποχρέωση και πίεση, από φίλους και οικογένεια, να μείνει με τον σύντροφό του όταν έχει χρησιμοποιήσει κοινές φωτογραφίες και έχει αλλάξει την προσωπική του κατάσταση», λέει η Κέλμερ. «Έτσι δημιουργείται η τάση να αντιμετωπίζονται αυτά ως λανθασμένη επιλογή».
«Η ιδέα ότι η ραγισμένη κόκκινή καρδιά εμφανίζεται σε εκατοντάδες ενημερώσεις φίλων και γνωστών, με τον συνεπαγόμενο σχολιασμό «Θεέ μου, τι συνέβη;» μπορεί κάποιες φορές να αναβάλει το αναπόφευκτο», δηλώνει η ίδια θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε έναν ανασταλτικό παράγοντα σε κάποιον που θέλει να χωρίσει.
Οι πρώην σε ακολουθούν παντού
«Το Facebook σου δίνει ένα ανοιχτό παράθυρο στην ζωή του πρώην σου», δηλώνει η Ροντς. «Κάποιες φορές αυτή η συνεχής επαφή μπορεί να αποβεί επιβλαβής δεδομένου ότι ξέρεις πως λειτουργεί ο άλλος», συμπληρώνει.
Σε μια πρόσφατη έρευνα, η κοινωνική ψυχολόγος Τάρα Μάρσαλ, του Πανεπιστημίου Μπρουνελ, αποδείχθηκε ότι το να παραμείνει κανείς φίλος με τον πρώην σύντροφό του στο Facebook, μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικά αισθήματα από τον χωρισμό, συναισθηματική φόρτιση, και σεξουαλική επιθυμία για τον πρώην σε σημείο προσμονής της. Έτσι το να χωρίσει κανείς στην πραγματική ζωή δεν είναι πια αρκετό. Θα πρέπει να τελειώσει την σχέση και στο Facebook.
«Έχουν γίνει πολλές έρευνες που έδειξαν ότι το να κρατάς κρυφή επαφή με τον πρώην σύντροφο μέσω του Facebook, έχει αρνητικές συνέπειες. Κάποιοι θεωρούν ότι μπορεί να παραμείνουν έτσι μαζί με τον σύντροφό τους. Αλλά η παρακολούθηση του προφίλ του πρώην τους κρατά συνδεδεμένους με εκείνον και με μια σχέση του παρελθόντος», δηλώνει η Μάρσαλ.
δημοσιεύτηκε στο TVXS: tvxs.gr/node/109176